Arabistan-Tebuk/Hisma حسمی ‘da Sahabe ve Tâbiîne ait yeni keşfedilen çok önemli Erken İslâmi dönem kaya yazıtları ve tercümeleri

 























































Arabistan-Tebuk/Hisma  حسمی ‘da sahabe ve tâbiîne ait yeni keşfedilen çok önemli Erken İslâmi dönem kaya yazıtları ve tercümeleri


Bu çok çok değerli keşiflerinden ve paylaşımlarından dolayı Arkeolog/Epigrafist/Tarihçi

 فريق الصحراء

@AlsahraTeam 'a teşekkürü borç biliriz

 

شكراً جزيلاً لفريق الصحراء 

@AlsahraTeam

لأجل اكتشافاتهم و تغريداتهم و مشاركاتهم و قراءتهم القيّمة للنقوش الاسلامية المبكرة


https://alsahra.org/2025/01/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%a7%d9%85%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%89-%d8%ad%d8%b3%d9%85%d9%891/


Ashâb-ı Kirâm’dan ünlü şâir Hassân bin Sâbit’in (R.A) oğulları Tâbiînden Abdurrahman bin Hassân (Vefatı: 104/722-723) ve Husâm bin Hassân'a âit erken İslâmi dönem kaya yazıtları ve tercümeleri

 




اللهم اغفر للمشهر ربّ موسی آمين ثمّ آمين

والله و (ا) كبر

 

Allahım! Meşher’i mağfiret eyle/bağışla. Musa’nın Rabbi! Amîn sümme Amîn. Ve Allah En Büyüktür.

 

أنا عبدالرحمن ابن حسان الحسم

Ben Abdurrahman bin Hassân El-Hüsam

Hassan bin Sâbit El-Ensari’nin oğlu Hüsam bin Hassan’a ait, Hassan bin Sâbit’in şiirinden bir beytin kaydedildiği kaya yazıt.

 Yazıt Abduurahman bin Hassan’ın yazıtının alt tarafında aynı kaya yüzeyinde yazılmıştır.

 

أنا الحسم ابن حسان الذي قال

الملحقين حليفهم بصريحهم وا

لخالطين فقيرهم بالوافر

 

Ben,

“Ahitleştiklerine katılıp iltihak edenler serahaten zahirdirler

Fakirleri ile katışanlar, ihtilat edenleri ise çoktur” diyen Hassân’ın oğlu Hüsâm’ım

 

أنا نعيم

Ben Nu’aym

 

Yazıtta “Ben Hassan El-Hüsam’ın oğlu” şeklinde kayıt yer almış isim belirtilmemiştir. Ancak yazı stili Hüsâm bin Hassan’a ait kaya yazıtı ile benzer özellikler taşımaktadır.

أنا الحسام

Ben El-Hüsâm

 


Oğlu El-Hüsâm’ın yazıtında nakledilen Şiir/Beyit Hassân bin Sâbit (R.A) ‘in Divan nüshalarında yer almamamaktadır.


https://x.com/OfNajd/status/1243940166538051584

 

https://x.com/OfNajd/status/1243966690762915841

 

https://x.com/OfNajd/status/1243973739672412160

 

https://x.com/IbnSughayir/status/1243949415485837312



Bu çok çok değerli keşiflerinden, paylaşımlarından dolayı, dostumuz Sa'd bin Muhammed Et-Tuveycirî

سعد بن محمد التويجري

 @OfNajd 'a teşekkürü borç biliriz

 

 

شكراً جزيلاً للسيد سعد بن محمد التويجري

@OfNajd

 لأجل اكتشافاته و تغريداته و مشاركاته و قراءته القيّمة للنقوش الإسلامية المبكّرة

 

 

" الحسام  El-Husâm" lakabının

Arabistan-Tebuk/Hisma حسمی  ‘da, çok önemli erken İslâmi dönem kaya yazıtları ve tercümeleri

 


Bu çok çok değerli keşifleri ve paylaşımlarından dolayı Arkeolog/Epigrafist/Tarihçi

 فريق الصحراء

@AlsahraTeam 'a teşekkürü borç biliriz

 

شكراً جزيلاً للسيد فريق الصحراء

@AlsahraTeam

لأجل اكتشافاته و تغريداته و مشاركاته و قراءته القيّمة للنقوش الاسلامية المبكّرة

 

https://alsahra.org/2025/01/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%a7%d9%85%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%89-%d8%ad%d8%b3%d9%85%d9%891/

 

اللهم اغفر للمشهر رب موسى آمين ثم امين

والله و(ا) كبر

 

Allahım! Meşher’i mağfiret eyle/bağışla.

Allahu Ekber


أنا عبدالرحمن ابن حسان الحسم



Ben Abdurrahman bin Hassân El-Hüsam

 

 

هذا النقش سبق نشره في كتاب “نقوش حسمى” وتوصلنا الى أن الكاتب هو عبدالرحمن بن حسان بن ثابت المتوفي سنة 104 هجري فيكون هذا النقش من نقوش القرن الأول الهجري…. 

وهذا اللقب النبوي لم تكتب له الشهرة مثل اللقبين السابقين لكن تراثنا حفظ لنا أدلة واضحة أثبتها هذا النقش المهم ….

قال في نضرة الاغريض
(
وقال صلى الله عليه وسلم لحسّان بن ثابت: (أنت حسّانُ ولسانُك حُسام ).

وعن موسى بن علي بن رياح قال حدثني شيخ جار لي بأفريقية من أهل المدينة قال سمعت حسان بن ثابت في جوف الليل وهو ينوّه بأسمائه وهو يقولأنا حسان بن ثابت ــــ أنا ابن الفريعة ــ أنا الحسام ــ

فلما أصبحت غدوت عليه فقلت له سمعتك البارحة تنوه بأسمائك فما الذي أعجبك قال عالجت شيئا من الشعر فلما أحكمته نوهت بأسمائي فقلت وما البيت قال قلت :

وإن امرء يمسي ويصبح سالما * من الناس إلا ما جنى لسعيد 

وفي كتاب تاريخ دمشق روى:  أن النبي صلى الله عليه وسلم أُتى فقيل يا رسول الله ان أبا سفيان بن الحارث بن عبد المطلب يهجوك فقال ابن رواحة فقال يا رسول الله ائذن لي فيه فقال أنت الذي تقول ثبت الله قال قلت نعم يا رسول الله قلت

* ثبت الله ما اعطاك من حسن * تثبيت موسى ونصرا مثل ما نصروا *

قال وأنت ففعل الله بك مثل ذلك قال ثم وثب كعب فقال يا رسول الله ائذن لي فيه فقال أنت الذي تقول همت قلت نعم يا رسول الله قلت

* همت سخينة أن تغالب ربها * فليغلبن مغالب الغلاب *

قال أما أن الله لم ينس ذلك لكنه قال ثم قام حسان الحسام فقال يا رسول الله ائذن لي فيه واخرج لسانا له اسود فقال يا رسول الله لو شئت لفريت به المزاد ائذن لي فيه فقال اذهب إلى أبي بكر فليحدثك حديث القوم ايامهم واحسابهم واهجهم وجبريل معك
—–
واتخذ النبي حسان شاعرا له ينافح عنه، وكان يقول له: “شن الغارة على بني عبد مناف، فوالله لشعرك أشد عليهم من وقع الحسام في غبش الظلام
قال في الاستيعاب:
حسان بن ثابت بن المنذر بن حرام بن عمرو بن زيد مناة بن عدي بن عمرو بن مالك بن النجار الأنصاري
الشاعر، يكنى أبا الوليد. وقيل:
يكنى أبا عَبْد الرحمن. وقيل: أبا الحسام، وأمه الفريعة بنت خالد بن خنيس بن لوذان بن عبد ود بن زيد بن ثعلبة بن الخزرج بن كعب ابن ساعدة الأنصارية كان يقال له شاعر رسول الله صلى الله عليه وَسَلَّمَ.

وفي كتاب الاستدراك لابن نقطة: (والحسام لقب حسان بن ثابت رضي الله عنه )
فال في تهذيب الكمال (• الحسام: حسان بن ثابت قيل: أنه لقب بذلك لقوله: لساني صارم لاعيب فيه • وبحري لاتكدره الدلاء )
نزهة الألباب في الألقاب (الحسام
هُوَ حسان بن ثَابت الْأنْصَارِيّ الشَّاعِر )
قال ابو عبيد البكري في نزهة الالباب (وهو حسّان بن ثابت بن المنذر الأنصاري يكنى أبا الوليد. قال القتبي ويكنى أيضاً أبا الحسام. وقال غيره إنما كان يلّقب الحسام وجرت عليه في الإسلام )

 وقال مزرد بن ضرار:
ولستَ كحسانِ الحسامِ بنِ ثابتٍ … ولستُ كشماخٍ، ولا كالمخبلِ )

وكنّا قلنا ان المراجع لا تذكر له من الأبناء الذكور ألا عبد الرحمن من زوجته المصرية. لكن بعد طباعة كتابنا نشر الأخ سعد التويجري نقشا مهما علّقنا عليه ثم عثرنا  عليه في رحلتنا الخامسة , وهما نقشان متجاوران  في شمال درب حسمى قرب مورد علقان  هذه صورة الأول:


في هذا النقش نجد كتابة لعبد الرحمن بن حسّان ثم أضاف لقب أبيه وهو “الحسام”. وتحت هذا النقش تماما باقل من نصف متر نجد نقشاً مهما هذه صورته:

 

أنا الحسام ابن حسان الذي قال:

 

الملحقين حليفهم بصريحهم وا

 

لخالطين فقيرهم بالوافر

 

فهذان النقشان على الدرب نفسِه جعلانا نشكّ فيما قلناه واستنتجناه مِن أنّ عبد الرحمن بن حسان هو الابن الوحيد لحسان بن ثابت، فالنقش الثاني صريح ان اسم الكاتب “الحسام بن حسان” وكتب نقشه تحت نقش أخيه عبد الرحمن. ولذلك نرى أنّه كان لحسّان أبن آخر غير عبد الرحمن هو الحسام، ومن المحتمل ان حسان بن ثابت سمّى ابنه الثاني على اسم لقبه الذي اختاره له النبي والله أعلم.

 

فهذين الأخوَيْن (عبد الرحمن والحسام) مرّا هنا وكتبا نقشيهما، وهذا هو الأرجح، ويدعم هذا الرّأيَ نقشٌ آخرُ عثرنا عليه في صخرة أُخرى على الدرب الحِسماويّ نفسِه، وهذه صورته

 

هكذا عرّف الكاتب نفسه بهذا اللقب البسيط….فهل هو شاعرنا حسان بن ثابت؟!أم هو ابنه؟ لا نستطيع إثبات ذلك ولا يمنع ان يكون الابنين بصحبة والدهما , وكان لهم وفادات الى الشام,  . قال ابن اسحاق :  (  توفي حسان سنة أربع وخمسين  وأما الهيثم بن عدي ، والمدائني فقالا : توفي سنة أربعين قلت : له وفادة على جبلة بن الأيهم ، وعلى معاوية .قال ابن سعد : توفي زمن معاوية .).

.أما صاحب النقش الأول فهو الإبن الوحيد لحسان وهو بلاشك عبدالرحمن وكونه لم يذكر إسمه دليل آخر على أنه هو الإبن الوحيد لحسان كما قال المترجمون……وكان شاعراً مثل أبيه رضي الله عنهما …قال عنه إبن الأثير :عبد الرحمن بن حسان بن ثابت الأنصاري الشاعر، أمُّه سِيرِين أخت ماريَّة القِبْطيَّة أمَّ إبراهيم ابنِ رسول الله – صلى الله عليه وسلم -وهو من الطبقة الثانية من التابعين من أهل المدينة، وكان شاعرًا فصيحًا، وُلد على عهد رسول الله – صلى الله عليه وسلم -.

ولعبدالرحمن صاحب النقش ابن وحيد إسمه سعيد ….قال في تاريخ دمشق: الطبقة الثالثة من أهل المدينة سعيد بن عبد الرحمن بن حسان بن ثابت …وأمه أم ولد وقد انقرض من ولد حسان فلم يبق منهم أحد وكان سعيد قليل الحديث شاعرا

وقال في الطبقات: عبدالرحن ولد سعيد وسعيد ولد 3 بنات (الفارعة وفاطمة وعبدة) ولم يولد له ولد وكان شاعرا وبكونه انقرض ولد حسان بن ثابت فلم يبق منهم 

رحم الله حسان وإبنيه الذين لم يبق لهم عقب ….لكن هذا النقش على الصخر  حفظ لنا خط يده صامدا  14 قرناً وكأنه كتب بالأمس

 

 

في هذا النقش نجد كتابة لعبد الرحمن بن حسّان ثم أضاف لقب أبيه وهو “الحسام”. وتحت هذا النقش تماما باقل من نصف متر نجد نقشاً مهما هذه صورته:


Hassân bin Sâbit El-Ensarî (R.A) Ashâbın büyükllerinden olup Resulullah (S.A.V)’ın Şairidir.

İbnu’l-Esir اسد الغابة  ‘de Nesebini şu şekilde zabtetmiştir:

 

حسان بْن ثابت بْن المنذر بْن حرام بْن عمرو بْن زيد مناة بْن عدي بْن عمرو بْن مالك بْن النجار، واسمه تيم اللَّه بْن ثعلبة بْن عمرو بْن الخزرج الأنصاري الخزرجي، ثم من بني مالك بْن النجار، يكنى أبا الْوَلِيد، وقيل: أَبُو عبد الرحمن، وقيل: أَبُو حسام،

 

Hassân bin Sâbit binEl-Munzir bin Harâm bin Amr bin Zeyd Menât bin Adiy bin Amr bin Mâlik Bin Neccâr. Onun da ismi Teymullah bin Sa’lebe bin Amr bin El-Hazrec El-Ensarî El-Hazrecî. Ve Beni Mâlik bin Neccâr’dan. Künyesi  Ebu’l-Velîd olup, Ebu Abdirrahman ve Ebu Husâm olarak da künyelenmiştir.

 

İbn Hibbân ise Es-Siqât’ta nesebini şu şekilde zabtetmiştir:

 

حسان بْن ثَابت بْن الْمُنْذر بْن حرَام بْن عَمْرو بْن زيد مَنَاة بْن عدي بْن عَمْرو بْن مَالك بْن النجار بْن ثَعْلَبَة بْن عَمْرو بْن الْخَزْرَج بْن حَارِثَة بْن ثَعْلَبَة بْن عَمْرو بْن عَامر مَاء السَّمَاء بْن حَارِثَة بْن الغطريف بْن امْرِئ الْقَيْس بْن ثَعْلَبَة بْن مَازِن بْن الأزد بْن الغوت بْن نبت بْن مَالك بْن زيد بْن كهلان بْن سبأ بن يشجب بن يعرب

بْن قحطان من الْقَوْم الَّذين يُقَال لَهُم بَنو مغالة وهم بَنو عدي بْن عَمْرو بْن مَالك بْن النجار ومغالة أمّهم كنيته أَبُو الْوَلِيد

 

İbn Abdi’l-Berr de nesebini şu şekilde nakletmiştir

 

حسان بن ثابت بن المنذر بن حرام بن عمرو بن زيد مناة بن عدي بن عمرو بن مالك بن النجار الأنصاري

الشاعر، يكنى أبا الوليد. وقيل

يكنى أبا عَبْد الرحمن. وقيل: أبا الحسام، وأمه الفريعة بنت خالد بن خنيس بن لوذان بن عبد ود بن زيد بن ثعلبة بن الخزرج بن كعب ابن ساعدة الأنصارية

 

Ensar’ın Hazrec Kabilesinin Beni Neccâr koluna mensuptur. Kaynaklara göre Resulullah (S.A.V)’tan 7-8 sene önce doğmuş 2. Akabe Biâtında Müslüman olmuştur. Babası da Şâir olup Câhiliye devrinde de Şairlikle şöhret bulmuştur. Evs ile Hazrec arasındaki kavgalarda, savaşlarda Evs’e karşı şiirler okumuştur. Zamanla Şairlikte iyice şöhret olup Gassanilerin Saraylarında misafir edilmiş, Mekke’deki Ukaz Panayırlarında da Şiir söylemiştir.

Müslüman olduktan sonra Resulullah’a tamamen bende olarak İslâm Düşmanlarına hicivler söylemiş, şiirlerle cevap vermiştir. Şiirleri Abbasiler zamanında Muhammed bin Habîb (Vefatı: 245/860) tarafından toplanarak Divân haline getirilmiştir. Bir çok yazma nüshası olan Divanı çok kez basılmış olup üzerine şerhler yazılmıştır. Oğlu Tâbiinden ve Hadis râvisi  Abdurrahman da şiirleri ile meşhur olmuştur. 

 

نضرة الإغريض في نصرة القريض

Adlı esere göre

وقال صلى الله عليه وسلم لحسّان بن ثابت: (أنت حسّانُ ولسانُك حُسام)

 

Resulullah (S.A.V) Hassân bin Sâbit'e  der: " Sen Hassânsın ve lisanın Hüsâm'dır. (Nadratu'l-İğrîd, Shf.64)

حُسام   :  Keskin kılıç

 

Yine kaynaklara göre Hicretten sonra 60 yıl daha yaşamış ve 60/680 yılları civarında Medine’de vefat etmiştir.

 

Oğlu ve Hadis Ravisi ve Şair Abdurrahman bin Hassân ile ilgili Ricâl ve tabakat kaynaklarında bilgiler ve rivayetler yer almakta anca diğer oğlu ve Yazıt sahibi Hüsâm ile ilgili kaynaklarda bir ma’lumata rastlanılmamaktadır. Ancak, Hssân bin Sâbit’in Ebu’l-Velîd dışındaki künyeleri zikredilirken ابوالحسام  Ebu’l-Husâm olarak da künyelendiği belirtilmektedir.

 

Hassân bin Sâbit muhtemelen Hz. Resul-i Ekrem’in kendisine verdiği Dilinin kılıç gibi keskinliğini ifade eden حسام  Hüsâm sıfatını/lakabını oğluna ad olarak vermiştir. Bu yazıtlardan Hassân bin Sâbit (R.A)’in Hüsâm adını verdiği bir oğlunun olduğu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yazıtlardan ikisinde  


أنا عبدالرحمن ابن حسان الحسم

Ben Abdurrahman bin Hassân El-Hüsam

 

 

أنا بن حـســان

الحسـام أســـئل ا

لله الجنة نزلاً

 

Ben, Hassân El-Hüsâm'ın oğlu, Ve Allah'dan, makâm/mekan olarak Cenneti, niyaz ediyor/diliyorum.

Şeklinde ifade edilerek, Hassân bin Sâbit (R.A)’in lakabının El-Husâm الحسام  olduğu her iki yazıtta belirtilmektedir. Resulullah (S.A.V)’in bu lakabı verdiğine dair bu yöndeki rivayetleri doğrulamaktadır.

 

Yanısıra, oğlu El-Husâm’ın yazıtında babası Hassân’dan bir şiir/beyit de nakledilmiştir:

 

أنا الحسم ابن حسان الذي قال

الملحقين حليفهم بصريحهم وا

لخالطين فقيرهم بالوافر

 

Ben,

“Ahitleştiklerine katılıp iltihak edenler serahaten zahirdirler

Fakirleri ile katışanlar, ihtilat edenleri ise çoktur” diyen Hassân’ın oğlu Hüsâm’ım

 


https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%ab%d8%a7%d8%a8%d8%aa/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%ab%d8%a7%d8%a8%d8%aa-%d8%a3%d8%a8%d9%88-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%b5%d8%a7%d8%b1%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%ab%d8%a7%d8%a8%d8%aa-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%86%d8%b0%d8%b1/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%ab%d8%a7%d8%a8%d8%aa-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%86%d8%b0%d8%b1-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%b5%d8%a7%d8%b1%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%ab%d8%a7%d8%a8%d8%aa-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%86%d8%b0%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d9%85/

 

 


 

أنا معمر ابن عمرو

 

Ben Ma’mer bin Amr

 






انا سعد ابن ابو دو

اد اوصي ببر الله

[و] الرحم

 

Ben Sa’d bin Ebî Duad (Davud?) iyilik/ihsan üzere, Allah'a, itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum.

 



أنا ملك بن

كعب مولی

يزيد أسئل

الله الجنة

 

 Ben, Yezid’in âzadlısı Malik bin Ka’b Allah’tan Cenneti diliyorum

 


أنا ثوابة بن سلا

مة الركالي أسئل

الله الجنة يوم القيمة

 

Ben Sevâbe bin Selâme Er-Rukkâlî Kıyâmet gününde Allah’tan Cennet’i diliyorum

 

 


اللهم اغفر

لنغيدس (؟)

بن كرة

 

Allahım! Nuğaydis (?) bin Kure’yi mağfiret eyle/bağışla

 

أنا عوف ابن سلمة

Ben Avf bin Seleme






آمن اسمعيل بالله


İsmail Allah'a İman etti


آمن شعيب بن ابي الجراح

 

Şu’ayb bin Ebî’l-Cerrâh İman etti

 



أنا عثمن بن عبدالر

حمن الخطمي أسئل الله

الصحبة الحسنة

 

 Ben Osman bin Abdirrahman El-Hatmî, Allah’tan güzel (yol) arkadaşlığı diliyorum

 



أنا سليمن

بن راشد أسل

الله الجنة و ا

لصحبة

 

Ben Süleyman bin Râşid Allah’tan Cennet’i ve (yol) arkadaşlığını diliyorum



 


اللهم اغفر لعبدالله ابن عبد(؟)

... اخي سالم الأوسي مولی الدوس

 

Allahım! Sâlim El-Evsî’nin kardeşi Devs’in âzadlısı Abdullah bin Abd…!i mağfiret eyle/bağışla

 


أنا عثمن بن ابي

عمرو آمنت

بالله و كفرت

بالطغوت

 

Ben Osman bin Ebî Amr, Allah’a İman ettim ve Tağut’u Redd/inkar ettim

 




ان الله قضا في

كتبه ان ستكتب

شهدتهم ويسلون

وان يحيی ابن ابي سعيد

يشهد انه لا اله ا

لا هو وحده فعلی ذ

لك احيی و اموت

و أنا من المسلمين

 

Şüphesiz Allah Kitabında onların şahitliklerinin yazılacağını ve (bundan) dolayı mes’ul tutulup sorguya çekileceklerini hükmedip emretmiştir. Ve şüphesiz Yahya bin Ebî Said Eşsiz/Yegâne olan O’ndan başka/gayri İlah olmadığına şehadet eder/getirir. Ve bu (Şehadet) üzere yaşayıp öleceğim. Ve ben Müslümanlardanım.

 


 


اللهم صلي على عمرو بن العلاء بن الجُلاس آمين

 

Allahım! Amr bin El-Alâ bin El-Culâs’ı Rahmet ve Bereketine büründür. Amîn

 

Yazıt Sahibi Amr bin El-Alâ bin El-Culâs, Ashâb-ı Kirâm’dan El-Alâ bin Câriye Es-Sakafî (R.A) ‘nin torununun oğludur.

 

Yazıt sahibinin babası El-Alâ bin Culâs ve yeğenlerine ait kaya yazıtları ve mâlumat için bakınız:

 

https://mufity.blogspot.com/2024/01/medine-i-munevvere-badiyesinde-ashab.html

 



أنا ابو بكر بن عبد

الرحمن بن الكسور (؟) ا

علم ان الله علی كل شيء

قدير

 

Ben Ebubekir bin Abdirrahman bin El-Kesûr (?). Bilmelisin ki, Allah Her şeye Kâdirdir, Her şeye gücü yeter.

 




انا سعيد بن ذكون مولى معا

وية بن ابي سفيان اسل الله

الجنة واعوذ به من النار

 

Ben Muâviye bin Ebî Süfyân’ın âzadlısı Said bin Zekvan, Allah’dan Cennet’i diliyorum ve (Cehennem) ateşinden O’na sığınıyorum/istiâze ediyorum.

 

Tebuk Hisma’da Muaviye bin Ebî Süfyân’ın âzadlısı Tâbiînden Said bin Zekvan’a iki kaya yazıtı daha bulunmaktadır:

 

https://mufity.blogspot.com/2022/06/arabistan-tebukhisma-da-tabiinden-ve.html

 

https://mufity.blogspot.com/2022/06/arabistan-tebuk-hismada-tabiin-i.html

 

Said bin Zekvân’ın oğlu Abdülvâris bin Said bin Zekvân ise meşhur hadis râvilerindendir.

 

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AB-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%B0%D9%83%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%8A/

 


 


انا ابو علي بن عطاء

الزرقي اوصي ببر الله وصلة الر

حم

 

Ben Ebu Ali bin Atâ Ez-Zurakî, iyilik/ihsan üzere, Allah'a, itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum

 



للهم اغفر لزيد ابن

خالد ابن حرام امين

 

Allahım! Zeyd bin Hâlid bin Harâm’ı mağfiret eyle/bağışla. Amîn

 

  

(اللهم) اغفر لعمرابن حفص

 

(Allahım!) Ömer bin Hafs’ı mağfiret eyle/bağışla

 

Ömer bin Hafs Hz. Ömer bin El-Hattâb (R.A)’ın oğlu Âsım’ın torunudur.

 



انا حصن (حصين) بن أوس

اسال الله الغفيرة (المغفرة)

يوم كل نفس محشورة

والله وكبر


Ben Husayn bin Evs Allah’dan nefislerin haşredildiği günde mağfiret/bağışlanma diliyorum

Vallahu Ekber

 




أنا جرمنس [حرمانس] بن

سعد اوصي ببر

الله والرحم



Ben Cermanus/Harmanus (?) bin Sa’d iyilik/ihsan üzere, Allah'a, itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum

 

Ebu Mammed Amr bin Râfi’a ait 6 Rebiülâhir 44/ 7 Temmuz 664 Tarihli çok önemli erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi

 

 

https://alsahra.org/2025/01/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%a7%d9%85%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%89-%d8%ad%d8%b3%d9%85%d9%891/

 



 


انا ابو محمد عمر

و بن رفع اسل

ربي رضاه و

كتبت لخمس ليل

خلون من شهر ربيع

الاخر من سنة

اربع واربعين

 

Ben Ebu Muhammed Amr bin Râfi’ , Rabbimden Rızâsını diliyorum. Ve (bunu) kırk dört senesinde Rebîülâhir ayından beş gece geçmişken yazdım.

 

تعليق فريق الصحراء حفظهم الله

 

النص كاملاً: أنا ابو محمد عمرو بن رافع اسأل ربي رضاه , وكتبت لخمس ليال خلون من شهر ربيع الآخر من سنة اربع  واربعين.

يلاحظ في السطر الأخير تقاطع عصا الألف من “اربعين” مع ذيل النون من “من

كم فرحنا بهذا النقش ! فهو نقش مهم  جداً وجدناه في طرف جبل صغير قريب من الدرب ويصلح استراحة, الصبغة الصحراوية ضعيفة لكن النقش واضح على الطبيعة لأنه محفور بشكل جيد والصور لا تعطيه حقّه. وقد زرناه مساء ثم جئنا صباح يوم آخر لتصويره فلم نجد فرقا في الوضوح.

وهذا النقش المبكر يتميز بأنه ذكر اليوم والشهر وهذه ظاهرة جديدة في النقوش العربية لم يسبق اليها  لكنها ولا شك صيغة معروفة في الرسائل البريدية ذلك الزمن. والتاريخ يوافق  ٧\٧\٦٦٤م  اي السابع من يوليو -تموز- اي في فصل الصيف وهذا مهم لنا فقد حققنا ان درب حسمى هو الدرب المفضّل للمسافرين بين الحجاز وبين مصر والشام لأنه مرتفع وطقسه الطف بكثير من حر تهامة حيث الدرب الساحلي والظل متوافر على طول الدرب:

هذا ثالث أبكر نقش  نعثر عليه في حسمى:

الأول: نقش عام ثلاثين,

والثاني نقش عام ثلاثة واربعين

وهذا النقش بعده بعام 

ملخّص : النقوش الإسلامية المؤرخة قبل سنة  ٥٠هـ

ملاحظات

المكتشف / الناشر

الموقع

الكاتب

العام الهحري

د  علي غبان

؟هيئة التراث

قرب العلا

الجحفة

زهير

زهير

24

نقشين

مجلة اطلال عدد18

وله صور حديثة

كاواتوكو؟

نجران -الخشيبة

عبد الله

27

رابط

فريق الصحراء

حسمى

عبد الله

30

المتحف الاسلامي بالقاهرة

حسن الهواري

مصر

عبدالرحمن الحجري

31

كتاب نقوش حسمى

فريق الصحراء

حسمى

شريح

43

هذه الصفحة

فريق الصحراء

حسمى

عمرو بن رافع

44

 

ورغم ان الاسم : عمرو بن رافع  ثنائي ومتكرر ولا يمكن الجزم بكاتبه  لكن هناك شخص له ذكر تنطبق عليه الشروط المكانية والزمانية , هذا الشخص قال عنه في تهذيب التهذيب لابن حجر: عمرو بن رافع العدوي، مولى عمر. وقيل مولى  حفصة ام المؤمنين.

وهو كاتب مشهور بالكتابة  ففي كتاب شرح مشكل الاثار للطحاوي هذه الرواية المهمة التي تدل على ان عمراً بن رافع اشتهر بأنه كاتب: :  حدثنا علي بن معبد قالحدثنا يعقوب بن إبراهيم بن سعد قال: حدثنا أبيعن ابن إسحاق قالحدثني أبو جعفر محمد بن علي , ونافع مولى عبد الله بن عمر أن عمرو بن رافع مولى عمر بن الخطاب رضي الله عنه حدثهما أنه كان يكتب المصاحف على عهد أزواج النبي صلى الله عليه وسلمفقالاستكتبتني حفصة ابنة عمر زوج النبي صلى الله عليه وسلم مصحفاوقالت ليإذا بلغت هذه الآية من سورة البقرة فلا تكتبها حتى تأتيني فأملها عليك كما حفظتها من رسول الله صلى الله عليه وسلم ،

وروى عنهزيد بن أسلم، ونافع مولى ابن عمر، وأبو سلمة بن عبد الرحمن، وأبو جعفر محمد بن علي بن الحسين ..ذكره ابن حبان في “الثقات” 

قلتذكره البخاري وحقّق صحة اسمه فقال: ” قال بعضهم: عمر بن رافع، ولا يصح، وقال بعضهمأبو رافع وقال ابن الحذاءلعمرو بن رافع هذا عقب، وربما انتسبوا في لخم.

قلت فالشروط الزمنية تنطبق عليه  فهو تابعي من القرن الأول وهو مشهور بالكتابة وهو من لخم ولخم  من عرب الشام فله صلة تضطره للمرور بدرب حسمى والله أعلم

 

Bu yazıt, gün ve ayını belirtmesi ile temayüz eden erken İslâmi dönem yazıtlarındandır. Daha önce bu kadaerken döneme ait yazıtlarda bu duruma rastlanılmamıştı. Buradaki tarih (Kırk dört Senesi Rebiülahir ayından beş gece geçmişken)  6 Rebiülâhir 44/ / Temmuz 664 Pazar günü Tarihine, yaz ortasına tekabül etmektedir. Hisma Geçidi Hicaz, Mısır-Şam arasında seyahat edenleri için en uygun geçittir. Zira, irtifa’ı yüksek bir mevki olup havası Tehâme’nin sıcaklığına göre daha serin ve latiftir. Sahile yakın ve gölgelik alanları fazladır.

Bu bizim Hisma’da bulup keşfettiğimiz en erken döneme ait üçüncü kaya yazıtıdır. Daha öncekiler Hicri 30 ve Hicri 43 Tarihliydi.

 

Bu şekilde Hicri 50 Senesi önesine tarihli olup bulunan erken İslâmi dönem kaya yazıtlarını şöyle sıralayabiliriz:

 

Ali Ğabbân’ın El-Ula yakınlarında keşfettiği Züheyr’e ait H. 24 Tarihli yazıt

https://mufity.blogspot.com/2020/10/arabistanda-medine-i-munevverenin.html

 

Yine Züheyr’e ait Cuhfe’de bulunan aynı tarihli başka bir yazıt

 

https://mufity.blogspot.com/2022/05/medine-i-munevverede-yeni-cok-onemli.html

 

Necran/El-Haşîbe’de bulunan H. 27 Tarihli Abdullah’a ait yazıt

 

Tebuk/Hisma’da  فريق الصحراء @AlsahraTeam ‘in bulup keşfettiği 30 Tarihli Abdullah’a ait yazıt

 

https://alsahra.org/2018/05/%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%A4%D8%B1%D8%AE%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%85%D9%89/

 

 

Mısır-Kahire İslâm Eserleri Müzesinde bulunan Abdurrahman El-Hicazi/El-Hicrî’ye ait Cemaziyel Ahir 31 Tarihli Mezar Şâhidesi

 

https://mufity.blogspot.com/2021/02/msr-kahirede-islam-eserleri-muzesinde.html

 

Tebuk/Hisma’da  فريق الصحراء @AlsahraTeam ‘in bulup keşfettiği Beni Adiy’nin âzadlısı Şureyh’e ait 43 Tarihli yazıt

 

https://mufity.blogspot.com/2021/04/arabistan-tebuk-hisma-da-muhtemelen.html

 

 

Tebuk/Hisma’da  فريق الصحراء @AlsahraTeam ‘in yeni bulup keşfettiği Ebu Muhammed Amr bin Râfi’a ait 6 Rebiülahir 44/7 Temmuz 664 Pazar tarihli bu yazıt

 

https://alsahra.org/2025/01/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%a7%d9%85%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%89-%d8%ad%d8%b3%d9%85%d9%891/

 

 

Amr bin Râfi’  عمرو بن رافع  adı mükerren kullanılan adlardan birisi olmasına karşın, İbn Hacer El-Askalani’nin تهذيب التهذيب kitabına göre zaman ve mekan şartlarları ile yazıt sahibine intibak eden Hz. Ömer (R.A) veya Hz. Hafsa (R. Anha.) Vâlidemizin âzadlısı Amr bin Râfi’ El-Adevî bulunmaktadır.

 

Tahavi’nin Müşkilu’l-Âsâr Şerhine göre Amr bin Râfi’ kitabet/kâtiplikle meşhur olmuş. Buradaki rivayete göre Hz. Peygamber’in Ezvâc-ı Tâhiratı uhdesinde Mesâhif-i Şerifeler kitâbet edermiş. Ondan gelen rivayete göre” Hz. Ömer’in kızı ve Reslullah (S.A.V)’ın Zevcesi Hafsa benden bir Mushaf yazmamı taleb etti. Ve dedi ki: “ Bakara Suresinde şu Âyet-i Kerimeye geldiğinde bana getirmeden yazma. O Âyet-i Kerimeyi Resulullah (S.A.V)’tan işitip hıfz ettiğim şekilde sana imlâ ettireceğim”

Amr bin Râfi’ Siqa hadis ravilerinden olup kendisinden Zeyd bin Eslem, İbn Ömer’in âzadlısı Nâfi’, Ebu Seleme bin Abdirrahman, Ebu Ca’fer Muhammed bin Alî bin El-Hüseyn (İmam Muhammed El-Bâkır) rivâyette bulunmuştur.

İbn Hibbân Es-Siqât’ta zikretmiştir.

İmam Buhari Tarihinde isminin tashih ederek Ömer olmadığını, Amr olduğunu tahkik etmiştir:

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B9/#:~:text=%D8%B9%D9%8E%D9%85%D9%92%D8%B1%D9%88%20%D8%A8%D9%92%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B9%20%D9%85%D9%88%D9%84%D9%89%20%D8%B9%D9%8F%D9%85%D9%8E%D8%B1,%D8%A8%D9%92%D9%86%20%D9%85%D9%8F%D8%AD%D9%8E%D9%85%D9%8E%D9%91%D8%AF%20%D8%AD%D9%8E%D8%AF%D9%8E%D9%91%D8%AB%D9%8E%D9%86%D9%8E%D8%A7%20%D8%B3%D9%8E%D8%B9%D9%90%D9%8A%D8%AF%20%D8%A8%D9%92%D9%86

 



 

الله البَرَ الصمد

 

Allah Hayırları Mahlukata isâl eyleyendir ve Allah, Sameddir (herşey her cihetle O'na muhtaç olduğu hâlde, O hiçbir şeye muhtaç olmayandır)!

 




أنا المغيرة ابن

عبدالله

اللهم أسلك

ان اقتل في سبيلك

 

Ben El-Muğire bin Abdillah. Allahım! Senin yolunda savaşmayı/şehadeti diliyorum.

 




بسم الله اللهم اشفي ا

سمعيل بن سعيد و يوسف

بن سعيد اذ هما

 


 


بالله يؤمن عبدالر

حمن بن شعبة

 

Abdurrahman bin Şu’be Allah’a İman ediyor

 




اللهم اغفر لأبي

بكر بن القسم

 

Allahım! Ebubekir bin El-Kasım’ı mağfiret eyle/bağışla

 




أنا ابوبكر بن القسم

أسل الله الجنة

 

Ben Ebubekir bin El-Kasım, Allah’dan Cennet’i diliyorum

 


أنا ابوبكر بن ابي قيس

 

Ben Ebubekir bin Ebi Kays

 

أنا ابو سهيل

سليمن بن اسلم

 

Ben Ebu Suheyl Süleyman bin Eslem

 

https://mufity.blogspot.com/2024/04/arabistan-tebukhisma-da-ebubekr-bin-el.html

 

https://mufity.blogspot.com/2022/03/medine-i-munevvere-civarnda-tabiinden.html

 


 


آمن راشد فتا أمية ابن

صفون بالله العظيم

 

Ümeyye bin Safvan’ın genç kölesi/hizmetlisi Râşid Yüce/Ulu Allah’a İman etti

 

تعليق فريق الصحراء

 

صاحب الولاء والله اعلم هو حفيد الصحابي “صفوان بن امية” الجمحي الذي أسلم عام الفتح, وقد ذكره البخاري بقوله: أمية بن صفوان بن عبد الله بن صفوان بن أمية، الجمحي، المكي، القرشي. سمع جده، وأبا بكر بن أبي زهير، روى عنه ابن جريج، وابن عيينة، ونافع بن عمر. وروى شريك، عن عبد العزيز بن رفيع، عن أمية بن صفوان بن أمية، عن أبيه، أن النبي صلى الله عليه وسلم استعار منه…الخ الحديث.

 

Velâ/Köle sahibi muhtemelen Mekke’nin fethi senesinde Müslüman olan Sahabî Safvan vin Ümeyye El-Cumehî’nin torunudur. Buharî yazıt sahibininin efendisi Ümeyye bin Safvan’ı şu ifadelerle kaydetmiştir:

“ Ümeyye bin Safvan bin Abdillah bin Safvan bin Ümeyye El-Cumehî El-mekkî El-Kureşî. Dedesi ve Ebubekir bin Zuheyr’den hadis işitti. Ondan ise (Ünlü Hadis Ravisi) İbn Cureyc, Süfyan bin Uyeyne ve Nâfi’ bin Ömer rivâyette bulunmuştur.

Abdülazîz bin Refî’den rivayet edildi, o da Ümeyye bin Safvan bin Ümeyye’den , o da babasından rivayet etti: “ Resulullah (S.A.V) ondan .. ödünç aldı. İlh.”

Ümeyye bin Safvan hakkında bakınız:

 

https://tarajm.com/people/10802

 

https://shamela.ws/narrator/809

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D8%A8%D9%86-%D8%B5%D9%81%D9%88%D8%A7%D9%86/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d9%85%d9%8a%d8%a9-%d8%a8%d9%86-%d8%b5%d9%81%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d9%85%d9%8a%d8%a9-%d8%a8%d9%86-%d8%b5%d9%81%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d8%b5%d9%81%d9%88%d8%a7%d9%86/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d9%85%d9%8a%d8%a9-%d8%a8%d9%86-%d8%b5%d9%81%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d8%b5%d9%81%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d9%85/

 




أنا عبدالله

بن عمرو بن مؤمل

الله (ا) كبر

 

Ben Abdullah bin Amr bin Mu’mel

Allahu Ekber





أنا عبدالله بن

عمرو بن مؤ

مل الله ا

كبر

 

Ben Abdullah bin Amr bin Mu’mel

Allahu Ekber

 

تعليق فريق الصحراء

 

سمية مومل أو مؤمل  اسم فريد وأكثر من اشتهر به فرع من بني عدي بن كعب يقال لهم ال مؤمل ومن أعلامهم  ا لحارث بن عمرو بن مؤمل, قال عنه في أسد الغابة:  الحارث بن عمرو بن مؤمل بن حبيب بن تميم بن عبد الله بن قرط بن رزاح بن عدي بن كعب بن لؤي القرشي العدوي. هاجر في الركب الذين هاجروا من بني عدي عام خيبر، وهم سبعون رجلا، وذلك حين أوعبت بنو عدي بالهجرة، ولم يبق بمكة منهم رجل.أخرجه أبو عمر.

 

ومن هؤلاء القوم ايضاً رجل اسمه ابو بكر بن محمد بن عبد الله بن عمرو بن المؤمل، كان يرى رأي الخوارج، وكان مع طالب الحق الذي خرج إلى اليمن وقاتل أهل المدينة

 

لكن لا يمكن الجزم ان صاحب النقش هو من هذا الرهط والله أعلم, لاحظ ان هذا النقش مجاور لنقش حصن بن أوس اعلاه وأن احدهما كتب “الله اكبر” فتاثر الثاني بصاحبه واضاف هذا الذكر ايضاً لكنه نسي حرف الألف, ثم انه كتب نقشا ثانيا في نفس الصخرة

 

https://sahaba.rasoolona.com/Sahaby/57226/%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1/%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%84

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%84-%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%84-%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8/

 




أنا عثمن بن الحرث بن ابي

وجرة ربّي الله

 

Ben Osman bin El-Haris bin Ebî Vecre. Rabbim Allah’dır.

 

تعليق فريق الصحراء:

 

أما أبو وجرة فهو تميم بن أبي عمرو بن أمية بن عبد شمس بن عبد مناف القرشي .

واما الحارث بن ابي وجرة فله قصة مع عمر بن الخطاب: قال ابن عساكر:  لما سار عمر إلى الشام قال: لأعرفن ما مدحتم خالد بن الوليد، فإنه رجل يهتز عند المدح، وأنت يا بن أبي وجرة فلأعرفن ما مدحته. قال: فلما قدموا الشام أقبل ابن أبي وجرة وعمر في مجلسه، وعنده خالد بن الوليد متقنع بردائه، فسلم ابن أبي وجرة وقال: أفيكم خالد بن الوليد هو والله ما علمت أجملكم وجهاً، وأجرأكم مقدماً، وأبذلكم يداً، فلما انصرف خالد بن الوليد بعث إلى ابن أبي وجرة بمئة دينار وراحلة. فلما انصرف عمر قال: يابن أبي وجرة ألم أنهك عن مدح خالد بن الوليد! قال ابن أبي وجرة: من أعطانا منكم مدحناه، ومن منعنا سببناه سباب العبد سيده. قال: وكيف يسب العبد سيده؟ قال: حيث لا يسمع. فضحك عمر.

 

Yazıt sahibinin dedesi Ebu Vecre Kureyş’in eşrafından olup nesebi

 

أبو وجرة تميم بن أبي عمرو بن أمية بن عبد شمس بن عبد مناف القرشي

 

Ebu Vecre Temîm bin Ebi Amr bin Ümeyye bin Abdişems bin Abdimenaf El-Kureşî olarak zabt edilmiştir.

 

Yazıt sahibinin babası Haris bin Ebi Vecre ise, Hz. Ömer (R.A) ile maiyyetinde Şam’a sefer etmiş. Emirulmüminîn Hz. Ömer (R.A) oradaki hutbesine şahid olmuş. Haris bin Ebi Vecre’nin Hz. Ömer (R.A) ve Halid bin Velid (R.A) ile bir kıssası da vardır:

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB-%D8%A8%D9%86-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%A9/

 

https://ketabonline.com/ar/books/3/read?part=11&page=5128&index=2597789/2597842

 

https://shamela.ws/book/71/5095

 

https://ketabonline.com/ar/books/3923/read?part=6&page=2015&index=2694443/2694467

 

 


 

أنا عبيدالله

ابن ابي جزا الشجعي

ثمّ الليثي اؤمن با

لله و رسوله

 

Ben Ubeydullah bin Ebî Cezâ Eş-Şeca’î El-Leysî, Allah’a ve Resulüne İman ediyorum

 

تعليق فريق الصحراء

لاسم واضح , واسم جزا ورد في بعض الأعلام عند بادية العرب. قال ابن عبد البر: ,, جزا بن عمرو العذري ، ويقال: جزء (قدم على النبي ﷺ، فكتب له كتابا قال العسكري جزا بن عمرو على وزن جفا

 

قلت ولازال اسم “جزا” او “جزاء” متداولا عند بعض قبائل السعودية الى عصرنا هذا.

 

اما الشجعي فهو فرع معروف من بني ليث ونضرب مثالا على ذلك بالامام نافع المدني صاحب القراءة المعروفة فهو في الأصل مولى  جعونة بن شعوب الليثي الشجعي، وأصله من “أصبهان"

 

Arabistan,Tebuk/Hisma حسمی  ‘da Ashâb-ı Kirâm’dan Said bin Hureys El-Mahzûmî El-Kureşî (R.A)’ye ait erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi.

 

https://alsahra.org/2025/01/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%a7%d9%85%d8%b3%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%89-%d8%ad%d8%b3%d9%85%d9%891/

 




أنا سعيد بن حريث

اوصي ببرالله و الرحم

 

Ben Said bin Hureys, iyilik/ihsan üzere, Allah'a, itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum

 

تعليق فريق الصحراء

 

اسم نادر و مميّز وممن ينطبق عليه هذا الإسم والفترة الزمنية أحد صغار الصحابة سعيد بن حريث المخزومي.

 

قال في أسد الغابة: سَعِيد بن حُريْث بن عَمْرو بن عثمان بن عبد اللّه بن عُمَر بن مَخْزوم القرشي المخزومي. أَسلم قبل فتح مكة، وهو أَسنُّ من أَخيه عمرو بن حريث، شهد فتح مكة مع النبي صَلَّى الله عليه وسلم وهو ابن خمس عشرة سنة، ثم نزل الكوفة، وغزا خراسان، وقتل بالحِيرة، قتله عَبِيدٌ له، وقيل: بل مات بالكوفة. ولا عقب له. روى عنه أَخوه عمرو، قاله أَبو عمر. وقال ابن منده: مات بالكوفة، وقبره بها.

 

واضاف في الطبقات الكبير: وكان لسعيد بن حُرَيث من الولد، فاطمةُ تزوجها عَمّار بن ياسر فولدت له، وأُمُّها أم ولدٍ. ولم يكن لسعيد بن حُرَيْث عقب، وهو أخو عَمْرو بن حُرَيْث. وكان أَسَنّ من عَمْرو، وأسلم قبل الفتح، وهو الذي قَتَل ابن خَطَل يوم الفتح. وقسم النبي، صَّلى الله عليه وسلم، شيئًا وجده في البيت، فَأَعْطَى سعيدَ بن حُرَيْث منه. وتحول سعيد بن حُرَيْث إلى الكوفة فنزلها مع أخيه عَمْرو بن حُرَيْث، وقد كان غزا خراسان حين غُزِيَتْ.

 

Nadir ve temayüz etmiş isimlerden biridir. Bu isme ve devrine mutabık olarak çocuk yaşlardaki sahabilerden Said bin Hureys El-Mahzûmî (R.A) bilinmektedir.

 

Usdü’l-Ğâbe’de İbnu’l-Esir hakkında şunları yazar:

 

سعيد بن حريث

ب د ع: سَعِيد بْن حريث بْن عمرو بْن عثمان بْن عَبْد اللَّهِ بْن عمر بْن مخزوم القرشي المخزومي أسلم قبل فتح مكة، وهو أسن من أخيه عمرو بْن حريث، شهد فتح مكة مع النَّبِيّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وهو ابن خمس عشرة سنة، ثم نزل الكوفة، وغزا خراسان، وقتل بالحيرة، قتله عبيد له، وقيل: بل مات بالكوفة.

ولا عقب له.

روى عنه أخوه عمرو، قاله أَبُو عمر.

وقال ابن منده: مات بالكوفة، وقبره بها.

(544) أخبرنا أَبُو الْفَرَجِ يَحْيَى بْنُ مَحْمُودِ بْنِ سَعْدٍ إِجَازَةً بِإِسْنَادِهِ، عن ابْنِ أَبِي عَاصِمٍ، قَالَ: حدثنا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِيُّ، أخبرنا قَيْسُ بْنُ الرَّبِيعِ، عن عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ، عن عَمْرِو بْنِ حُرَيْثٍ، عن أَخِيهِ سَعِيدِ بْنِ حُرَيْثٍ، قَالَ: قَالَ رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " مَنْ بَاعَ عَقَارًا أَوْ دَارًا وَلَمْ يَجْعَلْ ثَمَنَهَا فِي مِثْلِهَا لَمْ يُبَارِكْ لَهُ فِيهِ. "

أَخْرَجَهُ الثَّلاثَةُ

 

Nesebi

“Said bin Hureys bin Amr bin Osman bin Abdillah bin Ömer bin Mahzûm El-Kuraşî El-Mahzumî” şeklinde zabt edilmiştir.  . Mekke-i Mükerreme’nin fethinden önce Müslüman oldu. Yaşı kardeşi Amr bin Hureys’ten büyüktü. Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) ile birlikte on beş yaşında iken Mekke’nin fethine şahit oldu. Sonra Kufe’ye gidip yerleşir. Horasan’a Gazâya çıkar. Sonra Hire’de kölesi tarafından katledilir. Ancak, Kufe’de vefat etti denildi. Nesli gelmemiştir. Kardeşi Amr ondan rivayette bulunmuştur. Ebu Ömer ve İbn Mende Kufe’de vefat ettiğini ve kabrinin de orada olduğunu kaydetmektedirler.”

 

Said bin Hureys (R.A) İbn Maceh ve İmam Ahmed’in Müsnedinde yer alan

 

أخبرنا أَبُو الْفَرَجِ يَحْيَى بْنُ مَحْمُودِ بْنِ سَعْدٍ إِجَازَةً بِإِسْنَادِهِ، عن ابْنِ أَبِي عَاصِمٍ، قَالَ: حدثنا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِيُّ، أخبرنا قَيْسُ بْنُ الرَّبِيعِ، عن عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ، عن عَمْرِو بْنِ حُرَيْثٍ، عن أَخِيهِ سَعِيدِ بْنِ حُرَيْثٍ، قَالَ: قَالَ رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " مَنْ بَاعَ عَقَارًا أَوْ دَارًا وَلَمْ يَجْعَلْ ثَمَنَهَا فِي مِثْلِهَا لَمْ يُبَارِكْ لَهُ فِيهِ" "

أَخْرَجَهُ الثَّلاثَةُ

 

Bize Ebu’l-Ferec Yahya bin Mahmud bin Sa’d isnâdı/senedi icâzeti ile İbn Ebî Asım’dan bildirdi/nakletti: İbn Ebî Asım dedi: Bize Ebu’l-Velîd Et-Tayâlîsî rivayet etti: Bize Kays bin Er-Rebî’ Abdülmelik bin Umeyr’den nakletti: O da Amr bin Hureys’ten, o ise kardeşi Said bin Hureysten rivayet etti. Dedi ki: Resulullah (S.A.V) dedi: “ Kim bir ev veya mülk satıp, bahasını/parasını mislinde/benzerinde kullanmazsa onda bir bereket hasıl olmaz.”

Hadisini rivayet etmiştir.

 

https://www.islamweb.net/ar/fatwa/52436/%D8%AA%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%AC-%D9%88%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB-%D9%85%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%A3%D9%88-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D9%81%D9%84%D9%85-%D9%8A%D8%AC%D8%B9%D9%84-%D8%AB%D9%85%D9%86%D9%87

 

https://islamqa.info/ar/answers/172445/%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%89-%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB-%D9%85%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%88-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D9%88%D9%84%D9%85-%D9%8A%D8%AC%D8%B9%D9%84-%D8%AB%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%AB%D9%84%D9%87%D8%A7-%D9%84%D9%85-%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%83-%D9%84%D9%87-%D9%81%D9%8A%D9%87

 

https://al-maktaba.org/book/31615/24642

 

Said bin Hureys El-Mahzûmî (R.A) Mekke’nin fethinde Ebu Berze El-Eslemî (R.A) ile birlikte Müşriklerden İbn Hatel’i katletmiştir. Resulullah (bir evde bulunan bir ganimeti) taksim edip ondan bir hisseyi Said bin Hureys’e vermiştir.

 

Ashâb-ı Kirâm’dan yazıt sahibi Said bin Hureys El-Mahzûmî El-Kuraşî (R.A) ile ilgili bakınız:

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b1%d9%8a%d8%ab/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b1%d9%8a%d8%ab-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%b2%d9%88%d9%85%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b1%d9%8a%d8%ab-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%b2%d9%88%d9%85%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%b1%d8%b4%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b1%d9%8a%d8%ab-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d9%85%d8%b1%d9%88-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%ab%d9%85%d8%a7%d9%86/



 

أنا عمّار ابن

يزيد ابن عمير

 

Ben Ammâr bin Yezid bin Umeyr

 

أنا حديس بن بس...

آمنت بالله

 

Ben  Dubeys bin  ….Allah’a İman ettim

 

 

اللهم اغفر

لعثمن بن أمية بن

عبدالرحمن

 

Allahım! Osman bin Ümeyye bin Abdirrahman’a mağfiret eyle/bağışla

 




أنا ... ابو سفين

أنا الوليد مولی عبد

الله بن جعفر

 

Ben.. Ebu Süfyan

 

Ben Abdullah bin Ca’fer’in âzadlısı El-Velîd

 

تعليق فريق الصحراء

 

هذا ثاني نقش للوليد على هذا الدرب ,وقد نشرنا نقشه الأول في كتاب “نقوش حسمى”  وذكرنا من قبل ان عبد الله بن جعفر كان صديقا مقرباً لأمير المؤمنين معاوية رضي الله عنهما وكان كثير الوفود عليه, ولما توفي معاوية استمروفود عبد الله بن جعفر على الخليفة يزيد, روى ابن عساكر  عن صالح بن كيسان ، أخبرني مولى لعبد الله بن جعفر يقال له نافع قال : لما قدم عبد الله بن جعفر على يزيد بن معاوية حين ولي قام إليه حين رآه فعانقه وقبّله ، ومضى معه فأجلسه على سريره ، قال نافع : فلما نظر إليّ يزيد تبسم ثم قال : هات يا نافع ، فقلت : خليلي فيما عشتما هل رأيتما قتيلا بكى من حب قاتله قبلي

قال أحسنت والله ، حاجتك ، قال نافع : فما سأل يومئذ شيئا إلّا أعطاه

 

Abdullah bin Ca’fer (R.A)’in âzadlısı El-Velîd’e ait Tebuk/Hisma’daki diğer kaya yazıtı için bakınız:

 

https://mufity.blogspot.com/2021/06/arabistan-tebuk-hisma-da-mute-harbi.html

 



انا سلام

بن سعد امنت

بما كذّب به

أصحب الحجر المرسلين

 

Ben Sellâm bin Sa’d, Hicr Ashabının yalanlayarak red/inkar ettiği, gönderilen elçilerin getirdiğine iman ettim

 



أنا ابو الغدير ا

لجدلي اسل ربّي الجنة

و أعوذ به من النار

 

Ben Ebu’l-Ğadîr El-Cedelî, Rabbimden Cennet’i diliyorum. (Cehennem) ateşinden O’na sığınıyorum

 




أنا عبدالله

بن يُحَنَّس الوقفي

 

Ben Abdullah bin Yuhannes El-Vakfî



بسم الله الرحمن

الرحيم أنا ابو ابر

هيم بشير ابن سهل الجهني

اللهم اغفر

لمصعب بن بشير

و لمن

قال

آمين

 

Bismillahirrahmanirrahîm

Rahman ve Rahîm olan Allah’ın Adıyla

Ben Ebu İbrahim Beşîr bin Sehl El-Cuhenî

Allahım! Mus’ab bin Beşîr’i ve buna Amin diyeni mağfiret eyle/bağışla

 

Tâbiinden ve Hadis ravilerinden Abdullah bin Abdirrahman bin Yuhannes adı kaynaklarda yer almaktadır. Yuhannes  يُحنَّس  adı muhtemelen Yunanca ve Latince bir ad olan Ιωάννης, Ioannes ten gelmekte ve bunun da kökeni İbranice Yohanan יוֹחָנָן (Yôḥānān), daha uzun şekliyle Merhameti/Rahmeti bol anlamında יְהוֹחָנָן (Yəhôḥānān) ‘a dayandırılmaktadır.

 

Nitekim Arapça’da da bunun karşılığı Esmâ-i İlahiye’den Rahmeti çok/bol, Çok merhametli anlamında, حَنَّ  حَنيناً  kökünden müştak الحَنّان  bulunmaktadır.

Ayrıca, الحَنان   Merhamet, Şefkat, Kalb inceliği, Bereket, Vakar; heybet, rızk anlamlarına gelmektedir.

Yanı sıra, Meryem Suresi 13. Ayet-i Kerimesinde

 

وَحَنَانًا مِنْ لَدُنَّا وَزَكٰوةًۜ وَكَانَ تَقِيًّاۙ

 

Tarafımızdan (ona)  bir kalb yumuşaklığı, rikkat, çok merhamet ve (günahlardan) bir temizlik de(verdik). Hem (o,) takvâ sâhibi bir kimse idi.

Buyurulmaktadır.

 

Bazı erken İslâmi dönem kaya yazıtlarında

 

ياربّ تَحَنّن علی

Ya Rabbi, Sonsuz Rahmetinle şefkat ve merhametini ver.

 

Şeklinde duâ ifadeleri yer almaktadır.

 

https://mufity.blogspot.com/2021/06/medine-i-munevvere-civarnda-ensardan.html

 

https://mufity.blogspot.com/2024/01/medine-i-munevvere-badiyesinde-ashab.html

 

اللهم اغفر ليحيی بن عبدالرحمن بن الخلل الخزعي و المؤمنين و المؤمنت

و لمن قال آمين. آمين ربّ العلمين ربّ موسی و هرون

 

Allahım! Yahya bin Abdirrahman bin Hilâl El-Huza’î’yi, Müminleri, Mü’mineleri ve (Bu duâya) Âmîn diyeni mağfiret eyle/bağışla. Âmîn Alemlerin Rabbi! Musa ve Harun’un Rabbi!

 



يرحم ربي عبدالرحمن بن خلف الغفقي ثمّ الدِهني

 

Rabbim Abdurrahman bin Halef El-Ğafikî Ed-Dihnî’ye Rahmet eylesi

 

تعليق فريق الصحراء

 


هذا النقش الجميل يتوافق مع ما ورد في كتب الأنساب فقد قال الزبيدي رحمه الله: دهنة، بالكسر: بطن من الأزد، ثم من غافق، وهم بنو دهنة بن مالك بن غافق نزلوا مصر، منهم حكيم بن سعد المصري الفصيح العالم مولى دهنة، وحفيده عبد الله بن محمد بن حكيم، ذكره أبو  يونس، قال: كان عريف دهنة هو وأبوه وجده؛ وأبو رياح خالد بن زياد بن خالد الغافقي الدهنيان. ومنهم أيضا: أبو عبيد عفيف بن عبيد الغافقي الدهني يروي عن معقل  بن فضالة، مات سنة 181.

ويبدو ان عبد الرحمن صاحب الكتابة كان في طريقه من مصر الى الحجاز او العكس

 

Yazıt sahibi Abdurrahman bin Halef El-Ğâfikî Ed-Dihnî, Yemenli Beni Akk   بنو عكّ  kabilesinin Beni Ğafik بنو غافق   kolunun/batnının الدِهنة   Ed-Dihne şubasine mensuptur. Ğafik kabilesinin mensupları ilk İslâmi devirlerde Bilâd-ı Şam’a, İfrikiye, Mağrip ve Endülüs’e hicret edip yarleşmişlerdir. Bunlardan en ünlüleri 732’de Puvatya Savaşındaki kumandan Abdurrahman El-Ğâfikî’dir.

Bu kabileden bazı kimseler Hicri birinci yüzyılda Anadolu’ya da yerleşmiş olup, Muğla/Datça Knidos’ta Arkeolojik kazı alanında bunlardan Yezid bin Süfyan El-Akkî ve Hattâb bin El-Haceriyye El-Ğafikî Es-Sahrî’ye ait 98/716-717  Yılı yazılı yazıtlar/kitabeler bulunmaktadır.




أنا يحيی بن عبدالرحمن مولی حكيم

أسئل الله الجنة نزلا و الملئكة رسلا

 

Ben Hakîm’in âzadlısı Yahya bin Abdirrahman, (Ahirette gidilecek) Mean-Makâm olarak Cenneti, Elçiler olarak melekleri diliyorum.

 

تعليق فريق الصحراء

 

صاحب الولاء هو حكيم بن حزام رضي الله عنه وله موالٍ كثر وردت لهم روايات واغلبهم يعرفون باسم فلان مولى حكيم هكذا.وكان أعتقَ في الجاهلية مئة رقبة، وأعتق في الإسلام مثلها

 

وحكيم بن حزام بن خُويلد بن أسد بن عبد العُزَّى بن قصي الأسدي، ابن أخي خديجة زوج النبيِّ – صلى الله عليه وسلم . قال الذهبيُّ: ” أسلم يوم الفتح، وحَسُنَ إسلامُهُ، وغزا حُنيناً والطائف، وكان من أشراف قريش وعقلائها ونبلائها، وكانت خديجةُ عمَّتَهُ، وكان الزُّبيرُ ابنَ عمِّه “. وثبتَ في السِّيرة أنَّهُ – صلى الله عليه وسلم – قالَ: (مَن دخلَ دارَ حَكِيم بن حزام فهو آمنٌ ).وكان حكيم من  أكثر قريش مالاً.

 

أما تاريخ وفاته ففيه اختلاف , قال البخاريُّ في تاريخه: عاش ستين سنة في الجاهلية وستين في الإسلام. ولكن الذهبيَّ أنكرَ ذلك في ” سير أعلام النبلاء “ (3/ 45) فقال: ” لم يعشْ في الإسلامِ إلا بِضْعاً وأربعينَ سنة “. والله أعلم.

 

Âzadlı köle sahibi Hakîm bin Hizâm (R.A) olup Hakîm’in âzadlı kölesi olarak isimlendirilen bir çok kimse vardır. Cahiliye döneminde 100 köle âzad eder, Müslüman olduktan sonra da onun mislini âzad eder.

 

Nesebi

حكيم بن حزام بن خُويلد بن أسد بن عبد العُزَّى بن قصي الأسدي القرشي

Hakîm bin Hizâm bin Huveylid bin Esed bin Abdiluzza bin Kusay El-Esedî El-Kureşî şeklinde zabt edilmiştir. Hz. Hatice (R.Anha) Vâlidemizin kardeşinin oğludur. Hafız Zehebî şunu kaydeder:

“Fetih gününde İslâm’a gelip, İslâmını güzelleştirdi/kavileştirdi. Huneyn ve Tâif Gazâlarına katıldı. Kureyş’in eşrafındandı. Ayrıca, Kureyşin âkil ve asil adamlarındandı. Hz. Hatice (R.Anha) Vâlidemiz onun halasıydı. Hz. Zübeyr(R.A) de onun amcazâdesiydi.

Hz. Peygamber (S.A.V) Fetih yolunda iken durup:

مَن دخلَ دارَ حَكِيم بن حزام فهو آمنٌ 

Hakîm bin Hizâm’ın evine giren emniyettedir/güvendedir.

Diye buyurmuştur.

 

Ancak Hakîm bin Hizâm’ın vefat tarihi hususunda ihtilaf vardır. Buharî Tarih’inde Câhiliye devrinde 60 Sene yaşadı, Müslüman olarak da 60 sene yaşadı diye kaydeder. Ancak, Hafız Zehebî bu kaydı red ederek Siyeru A’lâmi’n-Nubelâ’da Müslüman olduktan sonra ancak kırk küsur sene yaşadı diye kaydeder. İbn Hibbâ da الثقات  ‘ta Hicri 45 Senesinde vefat etmiş olduğunu kaydeder

والله اعلم

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%b1%d8%b4%d9%8a/

 

Ashâb-ı Kirâmdan Hakîm bin Hizâm (R.A) Hakkında bakınız:


https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a3%d8%a8%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%af%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a3%d8%b3%d8%af%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%b1%d8%b4%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a3%d8%b3%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a3%d8%b3%d8%af%d9%8a/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a3%d8%b3%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b2/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b3%d8%af/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b3%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b2-2/

 

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%ad%d9%83%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d8%ae%d9%88%d9%8a%d9%84%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b3%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b2/

 

https://www.islamweb.net/ar/library/content/60/279/%D8%AD%D9%83%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D9%85

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Hakim_ibn_Hizam

 

https://www.islamweb.net/ar/library/content/1001/1546/%D8%AD%D9%83%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D9%88%D9%8A%D9%84%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%A3%D8%B3%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%89-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%B4%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%AF%D9%8A-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D9%8A

 

https://shamela.ws/narrator/1596

 

https://tarajm.com/people/12086

 



اللهم اغفر لعبد

الله بن أعين ذنبه العظيم

 

Allahım! Abdullah bin A’yun’un günahlarını mağfiret eyle/bağışla

 

http://qadatona.org/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84/6720

 


 


اللهم اغفر لز

يد بن عذيب مو

لی الحصين بن

نبتل  آمين آ

مين

 

Allahım! El-Husayn bin Nebtel’in âzadlısı Zeyd bin Uzeyb’i mağfiret eyle /bağışla

 



أنا رُقاد ابن محمّد

Ben Rukkâd bin Muhammed

 

تعليق فريق الصحراء حفظهم الله

 

هذا النقش واضح الكتابة لكن الكلمة الأولى كأن حروفها مقطّعة والغالب ان الكاتب لم يشبك الحرف الثاني بالألف سهوا, فتكون أقرب قراءة اسم ” رُقاد” بضم الراء وهو اسم شائع في صدر الاسلام ومنهم رُقاد العقيلي و رقاد بن ربيعة و رقاد بن ابراهيم الضبي وغيرهم.


 























































Yorumlar

Popüler Yayınlar