Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ’da Câhiliye Devrine, Sahabe ve Tâbiîne Ait Kaya Yazıtları ve Tercümeleri

Eylül 17, 2025

Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ’da Câhiliye Devrine, Sahabe ve Tâbiîne Ait Kaya Yazıtları ve Tercümeleri

Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ’da Câhiliye Devrine, Sahabe ve Tâbiîne Ait Kaya Yazıtları ve Tercümeleri

Bu çok çok değerli keşiflerinden ve paylaşımlarından dolayı Arkeolog/Epigrafist/Tarihçi

فريق الصحراء

@AlsahraTeam 'a teşekkürü borç biliriz

شكراً جزيلاً لفريق الصحراء

@AlsahraTeam

لأجل اكتشافاتهم و تغريداتهم و مشاركاتهم و قراءتهم القيّمة للنقوش الاسلامية المبكرة

https://alsahra.org/2025/06/%d9%86%d9%82%d9%88%d8%b4-%d9%88%d8%ad%d9%83%d8%a7%d9%8a%d8%a7%d8%aa-%d9%85%d9%86-%d8%b2%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%b5%d8%ad%d8%a7%d8%a8%d8%a9-%d9%88%d8%a7%d9%84%d8%aa%d8%a7%d8%a8%d8%b9%d9%8a%d9%86/

1. Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ‘da Ashâb-ı Kirâmdan Hz. Resul-i Ekrem’in Amcazâdelerinden Ebu Nebka Abdullah bin Alkame bin El-Muttalib bin Abdimenâf’a (R.A) ait Câhiliye devri kaya yazıtı ve tercümesi

بسمك اللهم

أنا عبدالله بن علقمة

اوصي ببرالله

و الرحم

...

Allahım İsmin İle!

Ben Abdullah bin Alkame, iyilik/ihsan üzere, Allah’a itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum.

Notlar:

Ebu Musa’nın tahric ettiği rivâyete göre Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) Hayber’in ganimetinden Ebu Nebka Abdullah bin Alkeme bin El-Muttalib bin Abdimenâf’a 50 deve yükü hisse/pay verir. Bu Taberi’de de yer alır. Ez-Zubeyr bin Bekkâr’a göre El-Alâ ve Huzeym adlı iki oğlu olmuş olup ikisi de Yemâme Muharebesinde şehid olmuşlar.

رضي الله عنهم

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d9%86%d8%a8%d9%82%d8%a9/

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d9%86%d8%a8%d9%82%d8%a9-%d8%b9%d9%84%d9%82%d9%85%d8%a9-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b7%d9%84%d8%a8/

2- Yazıtın başında Besmele yerine Cahiliyye devrinde kullanılan şekli ile بسمك اللهم Bismikellahumme ifâdesi kullanılmıştır. Nitekim, Beni Mahzûm’dan Abduşems bin El-Muğire’ye ait, Ahnes bin Avf’a ait Câhiliye devri kaya yazıtlarında da Besmele yerine بسمك اللهم Bismikellahumme ifadesi yazılmıştır:

https://mufity.blogspot.com/2021/01/arabistanda-mekke-i-mukerreme.html

https://mufity.blogspot.com/2024/07/arabistan-tebuk-ile-el-ula-arasnda-en_16.html

Şâir Musafi’ bin Abdimenaf’a ait Câhiliye devri kaya yazıtı

بسم اله أنا مُسَفِع بن عبد منف ربّنا اغفر لنا

İlah’ın adıyla

Ben Musafi’ bin Abdimenaf. Rabbimiz bizi mağfiret eyle/bağışla

Yazıtın bir hayli erken döneme ait, Cahiliye devri yazıtı olduğu belirgin bir şekilde görülmektedir. Yazıtta Allah الله yerinde İlah اله yazılmıştır. Yazıtta gerek ilk ad olan Müsafi’ adında harf-i medd olan elif ا erken dönem yazıtlarında olmadığı gibi resmedilmemiş, مسفع olarak resmedilmiştir. Abdimenâf adında da yine erken dönem imlasına mutabık olarak, عبدمنف şeklinde elif ا resmedilmemiştir.

Musâfi’ bin Abdimenâf adına gelince: Kaynaklarda Muhadremînden

مسافع بن عبد مناف بن وهيب بن حذافة الجمحي وهو من المخضرمين

Musâfi’ bin Abdimenâf bin Vehîb bin Huzâfe El-Cemahî adına rastlanılmaktadır. Şâir olduğu kaydedilmiş. Validesinin de Abdullah bin Sabî’in kızı Esma olduğu belirtilmiştir.

Rivâyete göre Musâfi’ bin Abdimenâf Bedir Gazası sonrasında, Mekkeli Müşrikler adına Beni Malik bin Kinâne kabilesine gidip, okuduğu şiirlerle onları Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) ‘e karşı savaşa tahrik, teşvik ve davette bulunmuş.

Arabistan-Tebuk'un kuzeybatısında Becde köyünde, Ashâb-ı Kirâmdan/Ensardan Sa’d bin Ubâde’nin (R.A) ahfadından hadis râvisi Said bin Amr bin Şurahbil bin Said bin Sa’d bin Ubâde El-Ensârî’ye âit erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi

هذا ما شهد به

سعيد بن عمرو بن شر

حبيل الأنصري انّه

لا اله الا الله و ا

نّ محمّد (اً) عبده و

رسوله

Bu, Said bin Amr bin Surahbbil El-Ensarî’nin Allah’dan başka/gayri İlah olmadığına ve Muhammed’in O’nun Kulu ve Resulü olduğuna şehadet getirdiğidir.

Said bin Amr bin Şurahbil bin Said bin Sa’d bin Ubâde El-Ensârî Hazrec’den ve Medine ehlinden olup güvenilir râviler meyanında zikredilmiştir. Said bin Amr bin Şurahbil hakkında bakınız:

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d9%85%d8%b1%d9%88-%d8%a8%d9%86-%d8%b4%d8%b1%d8%ad%d8%a8%d9%8a%d9%84-%d8%a7%d9%84%d8%a3%d9%86%d8%b5%d8%a7%d8%b1%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%d9%8a/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d9%85%d8%b1%d9%88-%d8%a8%d9%86-%d8%b4%d8%b1%d8%ad%d8%a8%d9%8a%d9%84-%d8%a8%d9%86-%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d9%85%d8%b1%d9%88-%d8%a8%d9%86-%d8%b4%d8%b1%d8%ad%d8%a8%d9%8a%d9%84-%d8%a8%d9%86-%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b3%d8%b9%d8%af-%d8%a8%d9%86/

http://hadith.islam-db.com/narrators/3384/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D9%84-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF...

https://al-maktaba.org/book/1719/6934

Ebu Cahş Muhammed bin Musa’ya ait kaya yazıtı

أنا ابو جحش محمد بن موسى بالله أؤمن

وهو ربي

Yazıt hattı güzel olarak yazılmış olup, Ebu Cahş künyesi garabet arzetmektedir. Zira جحش Cahş Arapça’da Sıpa, Tay anlamlarına gelmektedir. Cahiliye döneminde kullanılmış olan bu isimler İslâm’dan sonra terk edilmiştir.

Şu yazıta da bakılabilir.

6-7 - Cahş bin Cebele El-Fihri ve Halid bn Rafi’ El-Cuhenî’ye ait kaya yazıtı

اللهم اغفر لجحش

بن جبلة الفهري

Allahım! Cahş bin Cebele El-Fihrî’yi mağfiret eyle

Cahş ve Cebele, her iki isim İslâm öncesinde şayi’ olan isimlerdendir. İslâm sonrasında bu isimler terk edilmiştir. Bu yazıt muhtemelen çok erken İslâmi döneme ait bir yazıttır. Fihr’e gelince. Fihriler Kureyş’in bilinen bir kabilesi olup, bir çoğu erken İslâmi dönemlerde Mağrip ve Endülüs’e göç edip yerleşmişlerdir. İbn Hazm “Endülüs’te Fihrilerden çok sayıda kimse vardır” diye kaydetmektedir.

Fihrîler El-Hâris bin Fihr’e dayanan Kureş’in bilinen bir koludur. Fihr فهر Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) ‘in onuncu dedesi olup, oğullarından Gâlib غالب Hz. Resulullah (S.A.V) ‘ın dokuzuncu dedesidir. Fihrîler nisbesi genellikle Fihr’in oğullarından El-Hâris’in soyundan gelenlere nisbe olmuştur.

Nitekim Endülüs’te bulunan Ahmed bin Fihrî’ye ait 25 Cemaziyelevvel 209/23 Eylül 824 Tarihli mezar kitabesi de bunu doğrulamaktadır.

https://mufity.blogspot.com/2018/08/ispanyaenduluste-25-cemaziyelevvel.html

أنا خلد

ابن رفع الجهني

Ben Halid bin Rafi’ El-Cuhenî

تعليق الاستاذ عبد الله بن عبد العزيز السعيد

وممن ينطبق عليه هذا الإسم الثلاثي:خالد بن رافع بن مكيث الجهني ، ووالده رافع بن مكيث له صحبة. قال محمد بن سعد : رافع بن مكيث بن عمرو بن جراد بن يربوع بن طحيل بن عدي بن الربعة بن رشدان بن قيس بن جهينة ، أسلم ، وشهد الحديبية مع رسول الله صلى الله عليه وسلم ، وبايع تحت الشجرة بيعة الرضوان ، وكان مع زيد بن حارثة في السرية التي وجهه فيها رسول الله صلى الله عليه وسلم إلى حسمى ، وكانت في جمادى الآخرة سنة ست . وبعثه زيد بن حارثة إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم بشيرا على ناقة من إبل القوم ، فأخذها منه علي بن أبي طالب في الطريق فردها على القوم ، وذلك حين بعثه رسول الله صلى الله عليه وسلم ليرد عليهم ما أخذ منهم ، لأنهم كانوا قد قدموا على رسول الله صلى الله عليه وسلم فأسلموا ، فكتب لهم كتابا . وكان رافع بن مكيث أيضا مع كرز بن جابر الفهري حين بعثه رسول الله صلى الله عليه وسلم سرية إلى العرنيين الذين أغاروا على لقاح رسول الله صلى الله عليه وسلم بذي الجدر . وكان مع عبد الرحمن بن عوف في سريته إلى دومة الجندل ، وبعثه بكتابه إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم بشيرا بما فتح الله عليه .

هذا وقد نشر الأستاذ محمد المغذوي نقشاً لابن صاحب النقش في ضواحي المدينة هذا نصّه: انا سليمان بن خالد بن رافع بن مكيث اسل الله الجنة

Yazıt sahibinin adına uyan Hâlid bin Râfi’ bin Mekîs El-Cuhenî adına rastlanmaktadır. Râfi’ bin Mekîs El-Cuhenî ise Ashâb-ı Kirâmdandır.

Ve burada yazıt sahibinin babası seçkin sahabilerden ve Seriyelerdeki fetihleri tebşir eden elçi Râfi’ bin Mekîs El-Cuhenî (R.A) ile ilgili özet bilgiden bir nebze bulacaksınız:

رافع بن مَكِيث بن عَمرو ابن جَرَاد بن يَرْبُوع بن طُحَيْل

بن عَدِيّ بن الرُّبَعَة بن رشدان بن قَيْس بن جُهَيْنة

Râfi’ bin Mekîs bin Amr bin Cerâd bin Yerbû’ bin Tuhayl bin Adiy bin Er-Rube’a bin Reşdân bin Kays bin Cuheyne

Müslüman olup, Resulullah (S.A.V) ile birlikte Hudeybiye’de bulundu ve Bi’atu’r-Ridvân ağacı altında bey’at edenlerden oldu. Resulullah (S.A.V)’ın Hicri 6. Senesi Cemaziyelâhiresinde Hisma taraflarına gönderdiği Seriyyede Zeyd bin Hârise (R.A) ile birlikte yer aldı. Zeyd bin Harise (R.A) onu Seriyye’de (zafer kazanıldığından) müjde vermek üzere Resulullah (S.A.V)’a gönderir. Râfi’ (R.A) üzerlerine Seriyye olaraksefer yaptığı topluluktan aldı develerden bir dişi deve üzerinde yol alırken Ali bin Ebî Tâlib (K.V) yolda yetişip bu deveyi ondan alır ve o topluluğa iade eder. Zira, Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) Hz. Ali (K.V)’yi o kavimden/topluluktan alınan (ganimetlerin) onlara geri verilmesi için gönderir. Çünkü onlar Resulullah (S.A.V)’in huzuruna gelip Müslüman olmuşlar ve onlara bir ahidname de yazdırır.

Râfi’ bin Mekîs (R.A) aynı zamanda Resulullah’ın (S.A.V) Kürz bin Câbir El-Fihrî (R.A)’yi Resulullah (S.A.V)’ın develerini yağmalayarak sürüp götüren El-Uraniyyîn üzerine Zu’l-Ceder’e gönderdiğinde onunla birlikte gitmiştir.

Dume’tu’l-Cendel’e olan Seriyyesinde ise Abdurrahman ile birlikte bulunmuş Abdurrahman (R.A) onu Seriyye muvaffakiyetle neticelenince müjde ulaştırmak için Resulullah (S.A.V)’a göndermiştir. Ayrıca, Mekke-i Mükerreme’nin fethi gününda Beni Cuheyne Livâlarını/Sancaklarını taşıyan dört kişiden biridir. Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) onu Cuheynelilerin tasadduk ettikleri mallar için de Cuheyne mıntıkasına göndermiştir. Cuheynelilerin Medine’de de evleri vardı. Hatta Medine’de Cuheynelilere ait bir mescid de vardı.

Ayrıca Bakınız:

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B9-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%83%D9%8A%D8%AB/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b1%d8%a7%d9%81%d8%b9-%d8%a8%d9%86-%d9%85%d9%83%d9%8a%d8%ab-%d8%a7%d9%84%d8%ac%d9%87%d9%86%d9%8a/

Ashâb-ı Kirâmın ulularından Râfi’ bin Mekîs El-Cuhenî’nin (R.A) yeğenleri ve diğer torunlarına ait erken islâmi dönem kaya yazıtları için bakınız:

https://mufity.blogspot.com/2021/11/medine-i-munevvere-badiyesinde-ashab.html

https://mufity.blogspot.com/2021/05/medine-i-munevvere-civarnda-ashab_31.html

https://mufity.blogspot.com/2023/09/medine-i-munevvere-badiyesinde-ashab.html

https://mufity.blogspot.com/2025/01/medine-i-munevvere-civarnda-ashab.html

انا السائب مولى نعمن

ابن ابي أخزم

Ben, Nu’man bin Ebî Ahzem’in âzadlısı Es-Sâib

تعليق الاستاذ عبد الله بن عبد العزيز السعيد

أما أبو أخزم فهو صحابي كان يسمى الحارث بن عتيك بن النعمان واشتهر ايضا بلقبه(ابو اخزم بن عتيك) شهد موقعة أحد والمشاهد كلها ثم قتل يوم جسر ابي عبيد شهيدا. ويغلب على الظن ان صاحب الولاء في هذا النقش هو ابنه النعمان بن ابي اخزم

قال الدمياطي في نسب الأنصار :أبو أخزم الحارث ابن عتيك بن النعمان بن عمرو بن عتيك . وأمه: جميلة بنت علقمة بن عمرو بن ثقف.فولد أبو أخزم: النعمان وأم جميل. وأمهما جميلة بنت سويد بن الحارث بن كعب. قتل أبو أخزم: يوم جسر أبي عبيد الثقفي، شهيدا في خلافة عمر. وقد كان صحب النبي صلى الله عليه وسلم

Yazıt sahibinin efendisinin babası Ebu Ahzem Ashâb-ı Kirâmdandır. Adı El-Hâris bin Atîk bin En-Nu’man olup, aynı zamanda lakabı olan Ebu Ahzem bin Atîk adıyla şöhret bulmuştur. Uhud muharebesine şahid olur. Ondan sonraki tüm gazalarda bulunur. Cisr-i Ebi Ubeyd gününde şehid edilir.

Dimyatî’ye göre Ensardan olup ismi nesebi Ebu Ahzem El-Hâris bin Atîk bin En-Nu’man bin Amr şeklinde zabt olunmuştur. Ebu Ahzem’in çocukları ise En-Nu’man ve Ummu Cemîl’dir. Ebu Ahzem Hz. Ömer zamanında Cisru Ebi Ubeyd Es-Sakafî Vak’asında şehiden katlolunmuştur.

Uhud Gazası Şehidi, Meleklerin gusl ettirdiği Hz. Hanzala'nın (R.A) torunu Abdurrahman bin Abdillah bin Hanzala bin Abdi Amr’a âit erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi

انا عبد الرحمن بن حنظلة

Ben Abdurrahman bin Hanzala

Hz. Hanzala (R.A) ‘nın zevcesi Cemile’den Abdullah adlı bir oğlu olmuş, Abdullah’ın da Abdurrahman ve Enes diye iki oğlu olmuştur. Abdullah bin Hanzala’nın künyesi Ebu Abdirrahman’dır. Yazıtı yazan Abdurrahman burada muhtemelen babasının ismini zikretmemiş, direk dedesi Hz. Hanzala’nın (R.A) ismini zikretmiştir. Medine yakınlarında bulunan Enes bin Abdillah bin َAbdillah bin Hanzala’ya âit kaya yazıtında ise Abdullah bin Hanzala’nın adı da zikredilmiştir:

https://mufity.blogspot.com/2021/06/medine-i-munevvere-civarnda-uhud-gazas.html

https://mufity.blogspot.com/2021/07/arabistan-tebukhismada-uhud-gazas.html

10-

بسم الله كتب عقبة

ابن [اسد] الحضرمي

Bismillah. (Bunu) Ukbe bin Esed El-Hadramî yazdı

تعليق الاستاذ عبد الله بن عبد العزيز السعيد

سم النقش يبدو عليه القدم, خاصة حرف الكاف واهمال عطفة الألف.
اسم الأب غير واضح لكن الأقرب انه أسد
وقد ذكر اصحاب التراجم رجلين من الصحابة هاجرا الى الشام هما عمير بن أسد الحضرمي وسفيان بن أسد الحضرمي فلا أدري ان كان الكاتب له علاقة بهما

قال في كتاب معرفة الصحابة: سفيان بن أسد الحضرمي ويقال: ابن أسيد عداده في أهل الشام. روى عنه: جبير بن نفير.
أخبرنا خيثمة بن سليمان، قال: حدثنا سليمان بن عبد الحميد البهراني.
ح وأخبرنا خالد بن أحمد الحضرمي، حدثنا أحمد بن محمد بن يحيى بن حمزة، قالا: حدثنا حيوة بن شريح، قال: حدثنا بقية، قال: وأخبرني أبو شريح
ضبارة بن مالك الحضرمي، أنه سمع أباه يحدث، عن عبد الرحمن بن جبير بن نفير، أن أباه حدثه، عن سفيان بن أسد الحضرمي: أنه سمع رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: «كبر من خيانة أن تحدث أخاك بما هو لك مصدق، وأنت له كاذب»
هذا حديث غريب، لا يعرف إلا من هذا الوجه

11-

ترحم الله على جبير

ابن بلل المزني

Allah, Cubeyr bin Bilal El-Muzenî’ye Rahmet Eylesin

12-

اللهم اغفر لمهجر

ابن زياد مولى الحر

ث ابن العلا ابن

يزيد

Allahım! El-Haris bin Alâ bin Yezid’in âzadlısı Muhacir bin Ziyâd’ı mağfiret eyle bağışla.

Azadlı kölenin efendisi El-Haris bin El-Alâ bin Yezid tanınan bir kimse olup, hakkında heyecan veren rivayetler varidttir. Futûh-i Mısır’da zikredildiğine göre dedesi Yezid bin Enis El-Fihrî Mısır’ın fethi senesinde sahip olduğu bir arazisi varmış. Etrafını surlarla/duvarlarla çevirmiş anca herhangi başka bir bina inşa etmemiş. Sonradan Şam’a çıkıp orada şehid olmuş.

13-

تاب الله على ابي

عوف بن عمرو

بن رافع الضمري

Allah Ebi Avf bin Amr bin Râfi’in tevbesini kabul eylesin

14-

أنا عمرو بن بشر بن

ذويب الضمري

اؤمن بالله العظيم

أنا بكار بن طا

لوت اؤمن بالله وحده

Ben Amr bin Bişr bin Zuveyb Ed-Damrî Yüce/Ulu Allah’a İman ediyorum

Ben Bekkâr bin Tâlut Yegâne/Eşsiz olan Allah’a İman ediyorum

Amr bin Bişr bin Zueyb Ed-Damrî ve Bekkâr bin Tâlût’a ait diğer kaya yazıtları için bakınız:

https://mufity.blogspot.com/2022/06/arabistan-tebukhisma-da-abdurrahman-bin.html

https://mufity.blogspot.com/2022/06/arabistan-tebukhisma-da-tabiinden-ve.html

15-

أنا عيسى بن سيار

اسل الله العافية

Ben İsa bin Seyyâr, Allah’dan âfiyet diliyorum.

16-

بسم اله

عبد الله

الجهني يؤمن

بالله..

İlah’ın Adıyla

Abdullah El-Cuhenî Allah’a İman ediyor

17-

أنا يزيد

يرحمن ارضا عن أمية

بن نومان و اكفيه

ما همّه و من قرأ

هذا الكتاب

و امن فارضا عنه

Ben Yezid

Ey Rahman Ümmeyye bin Nevman’dan Razı ol. Ve onu üzen, kederlendiren (hastalıktan) koru, muhafaza eyle Ve bu yazıyı okuyanı da emin kıl ve ondan Razı ol.

18-

أنا عمرو بن (ا) لبكير بن ثابت

بن ربيعة الزهري

Ben Amr bin El-Bukeyr bin Sâbit Rebî’a E-Zuhrî

19-

اللهم اغفر لعمر

بن قرّة ذنبه انّك

ارحم الرحمين

اللهم اغفر لعمر اللهم اغفر

للأسود بن عمرو

Allahım! Ömer bin Kurre’nin Günahlarını mağfiret eyle/bağışla. Şüphesiz sen Merhametlilerin en merhametlisisin!

Allahım! Ömeri Mağfiret eyle/bağışla. Allahım! El-Esved bin Amr’ı mağfiret eyle/bağışla

20-

اللهمّ اغفر لميمون غلم ثابت ابن

محصن الدؤلي آمين

ربّ موسی و هرون

اللهمّ اغفر لمحمد بن معاذ

بن ابي سعد الانصري ثمّ اخي بني سالم

Allahım! Sâbit bin Muhsin’in gulâmı/hizmetli kölesi Meymûn’u mağfiret eyle/bağışla. Amîn! Musa’nın ve Harun’un Rabbi!

Allahım! Muhammed bin Muâz bin Ebî Sa'ad El-Ensâri (ve Beni Sâlim'in kardeşi) ‘yi mağfiret eyle/bağışla

21-

أنا جابر ابن عبد

الملك ابن عبدالله

الزهري اسل الله الجنة

نزلا

Ben Câbir bin Abdülmelik bin Abdillah Ez-Zuhrî, Allah’dan (ahirette gidilecek) mekân-makâm olarak Cenneti diliyorum

22-

Arabistan, Tebuk/Hisma’da Aşere-i Mübeşşere’den Hz. Abdurrahman bin Avf (R.A)’ın amcazâdesi Ashâb-ı Kirâmdan Abdurrahman bin Ezher (R.A)'in oğlu Tâbiînden Ömer bin Abdirrahman bin Ezher Ez-Zuhrî’ye ait erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi

اللهم اغفر لعمر بن عبد

الرحمن بن أزهر

Allahım! Ömer bin Abdirrahman bin Ezher’i mağfiret eyle/bağışla

تعليق فريق الصحراء

اما عبد الرحمن فهو صحابي معروف من بني زهرة قيل انه ابن عم عبد الرحمن بن عوف وقيل هو ابن أخيه.قال ابن منظور: عبد الرحمن بن أزهر بن عبد عوف ابن عبد بن الحارث بن زهرة بن كلاب أبو جبير القرشي الزهري له صحبة. حدث عن سيدنا رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وقدم الشام مع عمر بن الخطاب في خرجته التي رجع فيها من سرغ، وشهد حنيناً مع سيدنا رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

كان عبد الرحمن بن أزهر يحدث أن خالد بن الوليد بن المغيرة جرح يومئذ – يعني يوم حنين – وكان على الخيل خيل رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال ابن أزهر: قد رأيت النبي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بعدما هزم الله الكفار، ورجع المسلمون إلى رحالهم يمشي في المسلمين ويقول: من يدل على رحل خالد بن الوليد؟ قال: فمشيت – أو قال: فسعيت – بين يديه، وأنا محتلم أقول: من يدل على رحل خالد؟ حتى دللنا على رحله، فإذا خالد مستند إلى مؤخرة رحله، فأتاه رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فنظر إلى جرحه. قال الزهري: وحبست أنه قال: ونفث فيه رسول الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

وصاحب النقش هو ابنه عمر وقد ذكره صاحب كتاب الإصابة في تمييز الصحابة:

((ولد عبد الرحمن بن أزهر: جُبَيْرًا به كان يكنى، وطُلَيْبا وسليمان وعبد الله الأكبر وحفصة وعائشة، وأمُّهم أمُّ سلمة بنت خفاجة بن هرثمة بن مسعود بن ثعلبة بن حبيب بن وائلة بن دهمان بن نصر بن معاوية بن بكر بن هوازن. وَعمرا وعبدَ الرحمن وأبا عبد الله وعبدَ الحميد، وأمُّهم سِعْلى بنت غلّاق

Yazıt Sahibinin babası:

Abdurrahman bin Ezher (R.A), Aşere-i Mübeşşere’den Abdurrahman bin Avf’ın (R.A) amcazâdesi olup, künyesi Ebu Cubeyr’dir. Bazı rivayetlerde de bunun galat olduğu, Abdurrahman bin Ezher (R.A)’in Abdurrahman bin Avf (R.A)’ın amcazâdesi değil, kardeşinin oğlu olduğu ifade edilmiştir. Hz. Resul-i Ekrem’in (S.A.V) Huneyn gazâsında bulunmuş, Hz. Peygamber (S.A.V)’den hadis rivayet etmiştir. Ayrıca, İbn Abbas, El-Misver bin Mahreme ile birlikte Hz. Resul-i Zişân (S.A.V)’ın “İkindi Namazından sonra (akşam namazı vaktine kadar) namaz kılmaktan nehyettiğine dair rivayeti nakletmiştir

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مَنْصُورٍ الهَرَوِيُّ، نا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُنْذِرِ، نا ابْنُ وَهْبٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ، أَنَّ بُكَيْرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَهُ , عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَزْهَرَ، وَالْمِسْوَرِ بْنِ مَخْرَمَةَ قَالُوا: «نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الصَّلَاةِ بَعْدَ الْعَصْرِ» قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: كُنْتُ أَضْرِبُ النَّاسَ عَلَيْهَا مَعَ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ

Abdurrahman bin Ezher (R.A) hakkında bakınız:

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b2%d9%87%d8%b1/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%B1/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b2%d9%87%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%b9%d9%88%d9%81/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b2%d9%87%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%b9%d9%88%d9%81-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%ad/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b2%d9%87%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d9%8a%d8%ba%d9%88%d8%ab-%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d8%ac%d8%a8%d9%8a%d8%b1/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%b2%d9%87%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d9%88%d9%81-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%b9%d9%88%d9%81/

Abdurrahman bin Ezher (R.A)’in oğlu Abdullah bin Abdirrahman (R.A) da Büyük Muhaddis İbn Hibbân’ın Es-Siqat’ına göre ashâb-ı Kirâmdan ve hadis ravilerindendir

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%B1/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a3%d8%b2%d9%87%d8%b1/

Abdurrahman bin Ezher (R.A)’in diğer bir oğlu Abdulhamîd bin Abdirrahman bin Ezher de hadis ravilerinden olup, babasından ve Tâbiînden bir topluluktan hadis rivayet etmiştir. Medine ehlinden olup, kendisinden den Medine ehli rivayette bulunmuştur:

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%ad%d9%85%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d8%ad%d9%85%d9%86-%d8%a8%d9%86-%d8%a3%d8%b2%d9%87%d8%b1/

23-

آمن

حكيم بن ابي حارثة بالله

و اسئل الله الجنة نزلا

و الملئكة رسلا

Hakîm binEbî Hârise Allah’a İman etti. Allah’dan (Ahirette gidilecek) mekân/makâm olarak Cenneti, elçiler olarak melekleri diliyorum.

24-

أنا سعيد أسل الله ا

لخلود في الجنة

Ben Said, Allah’dan Cennette kalıcı/muhalled olmayı diliyorum

أنا سويد مولی

عبدالله بن ابي..

Ben Abdullah bin Ebi…Mevlası/Âzadlısı Suveyd

تاب الله

علی غويث

ابن ابي غو

يث الخظري

Allah Ğuveys bin Ebi Ğuveys El-Huzari’nin tevbesini kabul eylesin

الله وليّ كلّ من صلّی

علی النّبيّ الأميّ وعل

من صلی علی النبيّ آمين

و كتب محمد

بن ..... أنا حارث

و هو يسل الله

....

Allah Nebiyy-i Ümmi’ye Salavatta bulunan herkesin Velisi/Dostudur. Ve (Bunu) Muhammed bin…. Yazdı

Ben Haris ve O Allah’dan… diliyor

25-

أنا رفعة بن

سليمن الجهني أ

سئل الله المعفية (المعافية، المعافاة أو العافية) و المغفرة

Ben Rifa’a bin Süleyman El-Cuhenî, Allah’dan âfiyet ve mağfireti/bağışlanmayı diliyorum

انا يزيد بن عبد الله

بن انس امن بالله

Ben Yezid bin Abdillah bin Enes. (O) Allah’a İman etti

26-

انا ابو مجد جعفر بن

السائب

Ben Ebu mecd Ca’fer bin Es-Sâib

27-

أنا يزيد بن عفان اليماني

حجّ سنة ست و خمسين

Ben Yezid bin Affân El-Yemani. Elli altı senesinde Hacc etti.

أنا ..... بن مسلم أسئل الله

Ben … bin Müslim, Allah’dan… diliyorum

28-

مر را..... ابن مخلد الفرقدي؟

الجمعة مستهل المحرم سنة

عشرة و مئة مقبل من الحج

Ra…. Bin Muhalled El-Ferkadi (?) yüz on senesi Muharrem ayının başlangıcında Cum’a günü Hacc’dan gelerek buradan geçti.

29-

أنا صلح بن سهل

اسل الله الجنة

Ben Salih bin Sehl, Allah’tan Cennet’i diliyorum

اللهم اغفر لغوث (؟) بن مسلم الدؤلي من اهل فلسطين و مسكنه نُفَيلا صحبه

الله في كلّ وجه توجه

Allahım! Filistin ehlinden ve Meskeni Nufeyla Gavs (?) bin Müslim Ed-Duelî’yi mağfiret eyle/bağışla. Yöneldiği her yönde her mevkide ona Refik ol

30-31

بسم الله ترحم الله على عبدالله بن الحارث

لاسد

Bismillah,

Allah Abdullah bin El-Haris’e Rahmet Eylesin

انا معاوية بن الاعرج الهذلي

اوصي بتقا الله وصلة الرحم

Ben Muaviye bin El-A’rec El-Huzelî Allah’a İttika üzere olmayı ve Sıla-i Rahmi tavsiye/vasiyet ediyorum

32-

انا مريمـ اسل الله الصبر في البلا والفوز حين

القا

Ben Meryem. Allah’dan Belâlar karşısında sabır, Ahiretteki buluşmada ise Kurtuşu, kazanmayı diliyorum

33-

آمن يسار بن ريسان

النهدي بالله

Yesâr bin Reysân En-Nehdî Allah’a İman etti.

34-

أنا قُس بن حميد

رحم الله قُس بن

حميد آمين

Ben Kuss bin Humeyd. Allah Kuss bin Humeyd’e Rahmet Eylesin. Amîn

Kuss bin Humeyd’e ait Tebuk-Hisma’daki diğer kaya yazıtı için bakınız.

https://mufity.blogspot.com/2021/08/arabistan-tebuk-hisma-da-abdullah-ibn.html

34-

أنا المغيرة بن

طلحة التنوخي

Ben El-Muğîre bin Talha Et-Tenûhî

النسبة الى تنوخ وهي قبيلة عربية قديمة السكن في أقصى الشام نواحي حلب ولبنان نزلوها قبل الإسلام ولما جاء الإسلام كان أغلبهم على النصرانية في طاعة الروم ثم دخل كثير منهم في الإسلام تدريجياً

Tenûh’a nisbet Tenûh adlı Şam’ın uzak bölgelerinde Halep civarı ve Lübnan’da meskun kadim Arap kabilesine nisbetledir. İslâm öncesinde oraya göçüp ikamet ederler. İslâm geldiğinde onların çoğu Bizans idaresi altında Hristiyandı. Sonra onlardan birçoğu tedricen İslâm’a girdiler

35-

يرحم الله بكر بن ميمون

مولى ام حُجير وغفر له

ذنبه ولمن قال امين

Allah Ümmu Huceyr’in âzadlısı Bekr bin Meymûn’a Rahmet Eylesin ve onun günahlarını mağfiret kılsın/bağışlasın ve (buna) Âmîn diyenin de.

36-37-

أنا سفين بن.... الأسود بن سفين

آنا ابوعين بن محمد ابن عبد الله

Ben Süfyan bin …El-Esved bin Süfyan

Ben Ebu Ayn bin Muhammed bin Abdillah

هو الايمن والممات؟ والقران

انا عمر بن ابي [ ]

الأنصاري ثم [ ]

.......

38-

انا الاصبغ بن

كثير الاسلمي

Ben El-Esbağ bin Kesîr El-Eslemî

39-

اللهم ان عبد الله بن عبد الرحمن

الهذلي يشهد الا اله الا الله

Allahım! Abdullah bin Abdirrahman El-Huzelî Allah'dan başka/gayri İlah olmadığına şehâdet eder

أنا نواف بن سعد

Ben Nevvâf bin Sa'd

40-41

انا ابو

ايوب ابن كثير اوصي

ببر الله والرحم

Ben Ebu Eyyûb bin Kesîr, iyilik/ihsan üzere, Allah’a itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum.

الله ثقة

Allah..... güveni/dayanağıdir.

انا ابو عبد الله جعفر بن ابي عقبة

Ben Ebu Abdillah Ca'fer bin Ebi Ukbe

42-

أنا عبدالرحمن بن قيس مولی ابي عاصم

Ben Ebu Âsım'ın âzadlısı/mevlası Abdurrahman bin Kays

43 - Okunamadı

لم يقرأ

44-

Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ‘da Ashab-ı Kirâmdan, Devs kabilesinden Abdullah bin Vehb Ed-Devsî (R.A) ’ye ait kaya yazıtı ve tercümesi

الللهم اغفر لعبد الله

بن وهب الدوسي

Allahım! Abdullah bin Vehb Ed-Devsî’yi mağfiret eyle/bağışla

Notlar:

Abdullah bin Vehb Ed-Devsî (R.A) Kahtânilerden Beni Devs kabilesinden olup, Hicri 7. Yılda, bu kabileden şair Tufeyl b. Amr ed-Devsî aracılığı ile Müslümanlığı kabul edip Medine-i Münevvere’ye gelip Hz. Resul-i Ekremi ziyarete gelen 70 kişilik heyetin arasında yer almış. Medine’ye geldiklerinde Hz. Peygamber (S.A.V)’in Hayber seferinde olduğunu haber alıp Hayber’e gidip Resullah (S.A.V) ile görüşmüşler. Hz. Resulullah’ın (S.A.V) duâsını aldıkları gibi Hayber ganimetinden bunlara pay da verilmiştir. Akabinde Devs kabilesinin tümü Müslüman olmuştur. Mekke’nin fethi akabinde ise bunların bazıları belirli mıntıkalardaki putların (Zülkeffeyn putu gibi) yıkılmasında vazife aldılar. Devsliler Taif muhasarasında da yer alırlar.

Bir hayli mal-mülk sahibi olan Abdullah bin Vehb Ed-Devsî (R.A) Hayber’den sonra kabilesine dönmesine rağmen, oğlu, Ashâb-ı Kirâmdan El-Hâris bin Abdillah bin Vehb (R.A) Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V)’in Dâr-ı Bekâ’ya intikaline kadar Medine’de yerleşip kalır.

Abdullah bin Vehb Ed-Devsi (R.A) ve oğlu El-Haris bin Abdillah bin Vehb (R.A) ve ahfadından ünlü hadis râvisi Abdurrahman bin Mağrâ’ için bakınız:

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d9%88%d9%87%d8%a8-%d8%a7%d9%84%d8%af%d9%88%d8%b3%d9%8a/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%a7%d9%84%d8%ad%d8%a7%d8%b1%d8%ab-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d9%88%d9%87%d8%a8/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d8%a8%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a8%d9%86-%d9%88%d9%87%d8%a8-%d8%a7%d9%84%d8%af%d9%88%d8%b3%d9%8a-%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d8%a7%d9%84%d8%ad%d8%a7%d8%b1%d8%ab/

45-

انا رباح بن جهم

استغفر الله

وأتوب اليه

Ben Ribâh bin Cehm Allah'a istiğfarda bulunup, O'na tevbe ediyorum

46-

اللهم زد موسى بن

عبد الله بن سويد في الدين

تقى وفي الامر نُهى

وفي الراي حزما

Allahım! Musa bin Abdllah bin Suveyd’in Din’de takvasını/İttikasını, işilerinde aklını ve re’yinde/görüşlerinde basiret ve isabetini artır

Hisma’da aynı Me’alde Ebu Ubeyde bin Muhammed’e ait kaya yazıtı

رب زد ابا عبيدة

بن محمد في الدين تقى و

الأمر نهى والراي حزما

Allahım! Ebu Ubeyde bin Muhammed’in Din’de takvasını/İttikasını, işilerinde aklını ve re’yinde/görüşlerinde basiret ve isabetini artır

Hadis Ravisi Musa bin Abdllah bin Suveyd El-Ensarî El-Hatmî’ye ait Tebuk-Hisma’daki diğer bir kaya yazıtı için bakınız:

https://mufity.blogspot.com/2023/08/arabistan-tebukhisma-da-ebu-halid-osman.html

Not:

Musa bin Abdillah bin Suveyd El-Ensarî El-Hatmî Medineli Hadis râvilerinden olup, Tâbiînden ve Siqa ravilerden Said bin Ebî Hind’ten rivayette bulunmuştur. Bir rivayete göre Said bin Ebî Hind 110/728 Senesinde Hişam bin Abdilmelik zamanının başlarında vefat etmiştir. Kendisinden de Yezid bin Abdillah bin Üsâme rivayette bulunmuştur. Said bin Ebi Hind ve Musa bin Abdillah bin Suveyd El-Ensarî hakkında bakınız:

http://hadith.islam-db.com/narrators/3286/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D9%87%D9%86%D8%AF

https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D9%87%D9%86%D8%AF

https://shamela.ws/narrator/2336

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D9%8A-%D9%87%D9%86%D8%AF/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%a8%d9%8a-%d9%87%d9%86%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%d9%8a/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b3%d8%b9%d9%8a%d8%af-%d8%a8%d9%86-%d8%a7%d8%a8%d9%8a-%d9%87%d9%86%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%8a%d9%86%d9%8a/

http://hadithtransmitters.hawramani.com/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D9%88%D9%8A%D8%AF/?book=5525

https://www.taraajem.com/persons/215271/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89-%D8%A8%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D9%88%D9%8A%D8%AF

47-

انا طفيل بن

سعد اوصي ببر

الله والرحم

Ben Sa’d bin Tufeyl, iyilik/ihsan üzere, Allah’a itaat içinde olmayı ve sıla-i rahim sahibi olmayı tavsiye/vasiyyet ediyorum

48-

أنا ابو يزيد سهيل ابن سليمن اسئل لي و لمن معي

الصحبة الحسنة و الرزق الوسع والأ

دا الی اهلنا آمين ربّ

العلمين

Ben Ebu Yezid Süheyl bin Süleyman. Benim ve benimle birlikte olanlar için, (Allah'dan) güzel arkadaşlık, bol rızık ve ehlimize (zamanında) ulaşabilmeyi diliyorum/niyaz ediyorum. Amîn. Alemlerin Rabbi!

49-50

يرحم الله عثمن

بن عبد الرحمن بن

الحرث بن هشم

Allah Osman bin Abdirrahman bin El-Haris bin Hişam’a Rahmet eylesin

50-

امن زيد بن عمر

بن حفص بن عاصم

بالله العظيم (بخط مختلف)

Zeyd bin Ömer bin Hafs bin Âsım Yüce/Ulu Allah’a İman etti

تعليق فريق الصحراء

كلا الكاتبين القرشيين أحسنا الينا بتفصيل نسبهما الرباعي فتعرفنا عليهما بسهولة:

اما نقش عثمان بن عبد الرحمن فهو من نقوش القرن الأول فوالده توفي سنة 42هـ واخوه عمر ولّاه الزبير على الكوفة في العقد السادس.

والده عبد الرحمن بن الحارث بن هشام بن المغيرة بن عبد الله بن عمر بن مخزوم ، القرشي ، المخزومي ، المدني ،

انظر مشجرّة نسبه في نسب عبد شمس أعلاه

وهو ابن عم عكرمة بن أبي جهل بن هشام ، ووالد أبي بكر بن عبد الرحمن ، وإخوته ، ولد في زمان النبي صلى الله عليه وسلم ، وهو أحد الرهط الذين أمرهم عثمان بكتابة المصاحف.

وقال محمد بن سعد ، فيمن أدرك النبي صلى الله عليه وسلم ورآه ولم يحفظ عنه شيئا : عبد الرحمن بن الحارث بن هشام بن المغيرة المخزومي ، يكنى أبا محمد.

قال الواقدي : أحسبه كان ابن عشر سنين ، حين قبض رسول الله صلى الله عليه وسلم ، توفي في خلافة معاوية ، وروى عن عمر ، وكان في حجره.

بالنسبة لجد الكاتب فقد قال محمد بن سعد : ومات الحارث بن هشام في طاعون عمواس ، سنة ثماني عشرة ، فخلف عمر بن الخطاب على امرأته فاطمة بنت الوليد بن المغيرة ، وهي أم عبد الرحمن بن الحارث ، فكان عبد الرحمن في حجر عمر ، وكان يقول : ما رأيت ربيبا خيرا من عمر بن الخطاب ، وتوفي عبد الرحمن بالمدينة في خلافة معاوية ، وكان رجلا شريفا سخيا ، وكان قد شهد الجمل مع عائشة ، وكانت عائشة تقول : لأن أكون قعدت في منزلي عن مسيري إلى البصرة أحب إلي من أن يكون لي من رسول الله صلى الله عليه وسلم عشرة من الولد ، كلهم مثل عبد الرحمن بن الحارث بن هشام .كان رجلا سريا له من صلبه اثنا عشر رجلا.

قال الزبير : وكان عبد الرحمن من أشراف قريش ، وشهد الدار ، فارتث جريحا وقال الزهري : حدثنا أنس بن مالك : أن عثمان بن عفان ، أمر زيد بن ثابت ، وسعيد بن العاص ، وعبد الله بن الزبير ، وعبد الرحمن بن الحارث بن هشام أن ينسخوا المصاحف قال أبو حاتم بن حبان في التابعين من كتاب ” الثقات ” : مات سنة ثلاث وأربعين .

———–

أما النقش الثاني فقد يتبادر الى الذهن ان صاحبه معاصر لعثمان بن عبد الرحمن او انهما مترافقين لكن الحقيقة غير ذلك فان زيد من اهل القرن الثاني

فإن جده حفص بن عاصم بن امير المؤمنين عمر توفي سنة ٩٠ هـ

واخوه عبد الله توفي ١٧٠هـ

واخوه عبيد الله توفي ١٤٣هـ

قال ابن سعد:

– عُمَرَ بْنِ حَفْصِ بْنِ عَاصِمِ بْنِ عُمَرَ بن الخطاب وأمه ميمونة بنت داود بن كليب بن أساف بْن عُتْبة بْن عَمْرو بْن خديج بْن عامر بن جشم بن الحارث بن الخزرج. فولد عمر بن حفص: أبا بكر. وعبيد الله. وزيدا. وعبد الله. وعبد الرحمن. ومحمدا. وعاصما. وأم عاصم. وأم حميد. وأم عيسى. وأم مسكين. وأمهم فاطمة بنت عمر بن عاصم بن عمر بن الخطاب.

الزبيري وكان بنو عمر بن حفص قد كانت لهم هيبة، ومروءة، وفضل في الدين؛ وكانت لهم أخلاق جميلة وسيماء حسنة؛ قال بعض من رآهم: ” إنهم ليذكرونني بالنذر الأولى “

her iki yazıtın Kureyşli katipleri bize iyilik yaparak neseplerini dördüncü babaya kadar tafsilatlı yazıp bizim onları kolaylıkla tanımamızı sağladılar.

Ancak, Osman bin Abdirrahman’ın yazıtı ilk Hicri asra ait yazıtlardandır. Babası Abdurrahman H.42 senesinde vefat etmiş, kardeşi Ömer’i ise Abdullah bin Zübeyr (R.A) Emareti esnasında altıncı akdinde Kufe valiliğine getirmiştir. Babası Abdurrahman bin El-Haris bin Hişâm bin El-Muğire bin Abdillah bin Ömer bin Mahzûm El-Kureşî, El-Mahzûmî, El-Medenî.

Müşeccere’ye bakılırsa nesebi üstte Abduşems’in nesebi ile birleşir

Abdurrahman İkrime bin Ebi Cehil bin Hişâm’ın amcazâdesidir. Ebubekir bin Abdirrahman ve kardeşlerinin pederleridir. Hz. Peygamber (S.A.V) zamanında dünyaya gelir. Hz. Osman (R.A)’ın mushaflarını yazılmasını emrettiği heyetin içinde yer alanlardandır.

İbn Sa’d der ki: “Hz. Peygamber (S.A.V)’in zamanını idrak edenlerden, o zamana ulaşan kimselerdendir. Ancak, O’ndan hiçbir şey hıfzında bulundurmadı ve nakletmedi. Abdurrahman bin El-Haris bin Hişâm bin El-Muğire El-Mahzûmî’nin künyesi Ebu Muhammed’tir

Vâkidî der ki: “zannedersem Resulullah (S.A.V) vefat ettiğinde 10 yaşındaydı. Muaviye bin Ebi Süfyan zamanında vefat etmiştir. Hz. Ömer (R.A)’den rivayette bulunmuştur. Zira O’nun tasarruf ve himayesi altındaydı.

Yazıt sahibinin dedesine gelince, İbn Sa’d’e göre: Haris bin El-Hişâm 18. Yıldaki (1639) Amvâs tâûn/veba salgını esnasında vefat etti. Ardından, Hz. Ömer (R.A) dul kalan zevcesi Fâtima bint El-Velîd bin El-Muğire ile evlenir ki, Abdurrahman bin El-Haris’in validesidir. Bu yüzde Abdurrahman bin El-Haris Hz. Ömer’in (R.A) üvey oğlu olarak vasiliği/terbiye ve himayesi altına girer. Abdurrahman bin El-Haris :” Ömer bin El-Hattâb’dan daha hayırlı bir üvey baba görmedim” demiştir. Abdurrahman bin El-Haris (R.A) Muaviye bin Ebi Süfyan zamanında Medine-i Münevvere’de vefat etmiştir. Cemel Vak’asında Hz. Aişe (R.Anha)’nın yanında bulunmuştur. Hz. Aişe (R.Anha) “Resulullah (S.A.V)’dan Abdurrahman b. Hâris gibi on çocuğum olsaydı, Basra’ya bu şekilde gelmek yerinde evimde oturup onları yetiştirmeyi her şeye tercih ederdim” derdi. Sulbünden 12 erkek doğmuştur.

Cemheretu Ensabi Kureyş ve Ahbâriha جمهرة أنساب قريش وأخبارها adlı ünlü eserin müellifi Ez-Zubeyr bin Bekkâr’a göre Kureyş’in eşrafındandır. Zuhri’nin rivayetine göre Hz. Enes bin Malik (R.A) :” Hz. Osman bin Affân Zeyd bin Sâbit, said bin El-Âs, Abdullah bin Ez-Zubeyr ve Abdurrahman bin El-Haris bin Hâşim’e Kur’an mushaflarını istinsah etmeyi emretmişti.” Der. İbn Hibbân Es-Siqât’ta Abdurrahman bin El-Haris’in 43 senesinde vefat ettiğini söyler.

İkinci yazıt ise ilkin aklımıza bu yazıtın sahibinin ilk yazıt sahibi Osman bin Abdirrahman bin El-Haris’in muasır/çağdaş veya yol arkadaşı olduğu gelir. Ancak gerçekte öyle olmayıp yazıt sagibi Zeyd Hicri 2. Asır ehlindendir. Zira, ikinci yazıt sahibi Zeyd’in dedesi Hafs bin Âsım bin Ömer bin El-Hattâb Hicri 90 Tarihinde vefat etmiştir.

Kardeşi Abdullah H. 170 senesinde, diğer kardeşi Ubeydullah ise H. 143 tarihinde vefat etmiştir.

İkinci yazıt sahibi Zeyd’in babası, Ömer bin Hafs bin Âsım bin Ömer bin El-Hattâb olup, vâlidesi Meymûne bint Dâvud bin Kuleyb bin Esâf bin Utbe bin Ömer bin Hadîc bin Âmir bin Cuşem bin El-Haris bin El-Hazrec’tir. Ömer bin Hafs’ın çocukları ise: Ebubekir, Ubeydullah, Zeyd, Abdullah, Abdurrahman, Muhammed, Âsım, Ümmu Humeyd, Ümmu İsa ve Ümmu miskîn’dir. Vâlideleri ise Fâtima bint Ömer bin Âsım bin Ömer bin El-Hattâb’dır.

Kitâbu Nesebi Kureyş’te Ez-Zubeyri’nin yazdığına göre: Ömer bin Hafs’ın çocukları heybet, mürüvvet ve Din’de fazilet/üstünlük sahipleriymiş. Güzel Ahlak ve güzel simalara sahiplermiş. Hatta onları gören bazıları :” bana ilk uyarıcıları hatırlatıyorlar.” Derlerdi.

İlk yazıt Sahibi Osman bin Abdirrahman bin El-Hâris bin Hişâm El-Mahzûmî’nin babası Abdurrahman b in El-Haris ve Kardeşi hadis râvisi Ebubekir bin Abdirrahman bin El-Hâris ile ilgili bakınız:

https://hadithtransmitters.hawramani.com/search/%D8%B9%D8%A8%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86+%D8%A8%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB

İkinci yazıt sahibi Zeyd bin Ömer bin Hafs bin Âsım ile ilgili bakınız:

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%d8%b9%d9%85%d8%b1-%d8%a8%d9%86-%d8%ad%d9%81%d8%b5-%d8%a8%d9%86-%d8%b9%d8%a7%d8%b5%d9%85/

51-

ترحم الله على سليمن بن

شرع مولى الوليد بن

عقبة وادخله الجنة بغير

حساب امين ثم امين

Allah El-Velîd bin Ukbe’nin âzadlısı Süleyman bin Şera’a Rahmet eylesin. Ve hesapsız Cennet’e dahil kılsın. Amîn Sümme Amîn.

El-Velîd bin Ukbe, ailesi ve âzadlılarına ait Hisma’daki diğer yazıtlar için bakınız:

https://alsahra.org/2021/12/%d8%b1%d8%ad%d9%84%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%86%d9%82%d9%88%d8%b4-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b1%d8%a8%d9%8a%d8%a9-4/

52-

انا عبد الله بن مخربة [ا]لغفري

Ben Abdullah bin mahrebe El-Gifarî

53-

اللهم اغفر

لميسرة

Allahım! Meysere'yi mağfiret eyle/bağışla

54-55

اسل الله المغفرة

انا عبد الرحمن

بن الحصين ثم الانصري

ثم الوايلي ا

منت بالله

Allah’tan mağfiret/bağışlanma diliyorum.

Ben Abdurrahman bin El-Husayn El-Ensarî El-Vâilî Allah’a İman ettim.

55-

اللهم اغفر لربيع ابن عياض

ذنبه وما تاخر

Allahım! Rebî’ bin İyâz’ın gelmiş-geçmiş günahlarını mağfiret eyle/bağışla

56-

اللهم اغفر لزيد بن سيفي

واصحبه في سفره واخلــفه

في اهله

Allahım! Zeyd bin Seyfî’yi mağfiret eyle/bağışla. Seferinde/Yolculuğunda ona yol arkadaşı/Refiki ve ehline halef ol.

57-

انا الاسود بن عبد الرحمن

بن الاسود

Ben El-Esved bin Abdirrahman bin El-Esved

فريق الصحراء

@AlsahraTeam’in Notu

هذا نقش مهمّ، فالأسود بن أبي البَختَرِيّ صحابيّ، واسمه العاص بن هاشم بن الحارث بن أسد بن عبد العزّى بن قصيّ القرشيّ الأسديّ … أسلم يوم الفتح.

وقال في الطبقات الكبير: (وَلَدَ الأسودُ بن أبي البَخْتَرِيّ: عبدَ الرّحمن, وسعيدًا لأمّ ولد، وعبدَ الله لأم ولد).

وذكر المصعب الزبيري في نسب قريش أن أم عبدالرحمن بن عبدالله بن الأسود الذي في النقش هي : حميدة بنت طلحة بن عبدالله بن مسافع

ولعبدالرحمن البختري هذا ولد إسمه طلحة قال عنه :كان من أشراف قريش وأفاضلهم وله جدات من ذرية طلحة بن الزبير وعلي بن أبي طالب لهذا يقول مفتخراً

جدي علي وأبو البختري وطلحة التيمي والأسودُ

وجدي الصديق أكرم به جَداً وخالي المصطفى أحمدُ

Ashab-ı Kirâmdan El-Esved bin Ebi’l-Bahterî (R.A) için ayrıca bakınız:

58-59

امن عبيد الله بن صخر بالله

Ubeydullah bin Sahar Allah’a İman etti

59-

Arabistan, Tebuk/Hisma حسمی ‘da Hz. Ebubekir (R.A)’in oğlu Ashâb-ı Kirâm’dan Abdurrahman bin Ebibekr (R.A)’e ait erken İslâmi dönem kaya yazıtı ve tercümesi

امن عبدالرحمن

ابن ابي بكر بالله العظيم

Abdurrahman bin Ebibekr Yüce/Ulu Allah’a İman etti

تعليق فريق الصحراء

اسم هذا الكاتب مميّز وينطبق على عبد الرحمن بن أبي بكر الصديق. فقد عاش فترة انتعاش هذا الدرب وله وفادة الى الشام

وعبد الرحمن هو شقيق ام المؤمنين عائشة وله صحبة، ورواية عن النبي صلى الله عليه وسلم , وروى عنه: أبو عثمان النهدي، وعمرو بن أوس الثقفي، وغيرهما، ومات بمكة في خلافة معاوية قبل أخته عائشة

Bu yazıtı yazanın adı Hz. Ebubekir (R.A)’in oğlu Abdurrahman bin Ebibekr’e mutabıktır. Ayrıca, Abdurrahman bin Ebibekr bir dönem Hisma’daki bu geçitte/güzergahta yaşamış olup, Şam’a buradan elçilikle yolculuk yapmıştır.

Abdurahman bin Ebibekr (R.A) babası Hz. Ebubekr (R.A)’in aksine erken dönemde Müslüman olmamış, Bedir ve Uhud Muharebelerinde Mekkeli Müşriklerin saflarında yer almıştır. Rivayete göre Hudeybiye’de Müslüman olmuş Hayber seferine iştirak etmiş. Mekke’nin fethinde ve Huneyn’de bulunmuş, Vedâ Haccında kız kardeşi Hz. Aişe (R. Anha)’ye Ten’îm Umresini yaptırmıştır. Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V)’in hastalığı esnasında başucundan ayrılmamış, hizmetini görmüştür. Ridde ve Yemâme muharebelerinde bulunup bu muharebelerdeki cesareti ile öne çıkmıştır. Hz. Ömer (R.A) zamanında Suriye vs. Fetihlerde bulunur. Cemel Vak’asında ise Hz. Aişe (R.A) yanında bulunur. Kardeşi Muhammed bin Ebibekr’e karşı üzerine yürür.

Muaviye bin Ebi Süfyan’ın oğlu Yezid’i Veliahd olarak tayinine ise Hz. Hüseyin (R.A), Abdullah b. Zübeyr (R.A) ve Abdullah b. Ömer (R.A)’le birlikte şiddetle karşı çıkar ve ona biat etmez. Biat etmesi için gönderilen parayı da reddederek Mekke-i Mükerreme’ye döner. Bilahere, Mekke’ye yakın Hubşi’de vefat eder. Cenazesi Mekke-i Mükerreme’ye getirilerek Cennetu’l-Mualla’da defn edilir. Kütub-i Sitte ve İmam Ahmed bin Hanbel’in Müsnedinde yer alan sekiz hadis rivayeti bulunmaktadır.

Abdurrahman bin Ebibekr (R.A) için bakınız:

https://hadithtransmitters.hawramani.com/%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%A8%D9%83%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AF%D9%8A%D9%82/

60-

يرب محمد بن ابرهيم

بن سر اغفر ذنبي

Yâ Muhammed bin İbrahim’in Rabbi! Günahlarımı mağfiret eyle/bağışla

61-

للهم اغفر ليحيى

بن مالك الغافقي

Allahım! Yahya bin Malik El-Ğafikî’yi mağfiret eyle/bağışla

62-

انا يوسف ابن

عثمان الايلي ا

سل الله الجنة

نزلا والملئكة

رسلا والصلحين ا

صحبا وكتب

يوسف

Ben Yusuf bin Osman El-Eylî, Allah’dan (Ahirette gidilecek) mekân/Makâm olarak Cennet’i, Elçiler olarak Melekleri, Arkadaşlar olarak Sâlihleri diliyorum. Ve (Bunu) Yusuf yazdı.

Eyle أيلة , Akabe körfezinde eski/kadim bir liman ve ticaret şehri. Bugün Ürdün'deki Akabe liman şehri sınırları içinde kalmaktadır. Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V) Tebuk Seferi sırasında Eylelilere deniz ticaretleri hususunda bir Ahitname/Emannâme vermiştir. İsrail işgali altında bulunan karşı tarafındaki Eilat liman şehri ise 1951 yılında İsrail tarafından kurulmuş olup, kadim Eyle şehrinin adı verilmiştir.

https://dorar.net/hadith/sharh/22290

http://islamport.com/w/mtn/Web/3007/2642.htm?zoom_highlight=%CC%C8%E1+%ED%CD%C8%E4%C7

https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%8A%D9%84%D8%A9

63-

اللهم اغفر لعبد الله بن جون

الأنصري

Allahım! Abdullah bin Cevn El-Ensarî’yi mağfiret eyle

64-

يرحم الله عبيد بن شريح السلمي

غيرهلك ولا مفقود

Allah Ubeyd bin Şureyh Es-Selemî’ye, helak olmadan, ziyan olmadan Rahmet eylesin.

65-

اللهم اغفر لعاصم

بن حكم ذنبه

Allahım! Âsım bin Hakem’in günahlarını mağfiret eyle/bağışla

66-

بسمـ الله الرحمن الرحيم

[اللهم] [؟؟] عمرو بن وهبو من [عمايته]

وتبارك عمله امين

67-

انا ابو النعمن منذر بن

عبدالله الخزعي ثمـ

المصطلقي اسل الله

العـفية

Ben Ebu’n-Nu’man Münzir bin Abdillah El-Huza’î (Sümme) El-Mustalikî, Allah’dan âfiyet diliyorum

تعليق فريق الصحراء

نقش مهم ونادر فيه اثبات ان بني المصطلق فرع من خزاعة وهو اول نقش يكتب فيه اسم بنو المصطلق حسب علمي.

وأشهر من ينتمي لهذه القبيلة أم المؤمنين جُوَيْرِيَة بنت الحارث زوجة الرسول صلى الله عليه وسلم. أبوها الصحابي شيخ بني المصطلق : الحارث بن أبي ضرار بن حبيب بن عائذ بن مالك بن المصطلق بن سعيد بن عمرو بن ربيعة بن حارثة بن خزاعة.

وقصتها مشهورة بعد وقوعها في الأسر فقد قدمت الى النبي صلى الله عليه وسلم وقالت:

“يا رسول الله، أنا جويرية بنت الحارث بن أبي ضرار سيد قومه، وقد أصابني من البلاء ما لم يخفَ عليك، فوقعتُ في السهم لثابت بن قيس بن الشماس – أو لابن عم له – فكاتبتُه على نفسي، فجئتُك أستعينك على كتابتي، قال: فهل لكِ في خير من ذلك؟ قالت: وما هو يا رسول الله؟ قال: أقضي كتابتكِ وأتزوجكِ، قالت: نعم يا رسول الله، قال: قد فعلت، قالت: وخرج الخبر إلى الناس أن رسول الله صلى الله عليه وسلم تزوج جويرية بنت الحارث، فقال الناس: أصهارُ رسول الله صلى الله عليه وسلم، فأرسلوا ما بأيديهم، قالت: فلقد أعتق بتزويجه إياها مائة أهل بيت من بني المصطلق، فما أعلم امرأةً كانت أعظم بركةً على قومها منها)

توفيت جويرية بنت الحارث سنة خمسين في خلافة معاوية بن أبي سفيان، وكان عمرها يوم وفاتها خمسًا وستين سنة

ولم اجد ترجمةً للكاتب

Mühim ve nadir yazıtlardan biri olup Beni Müstalik kabilesinin Huzaa kabilesinin bir fer’i olduğunun isbatı mahiyetindedir. Beni Müstalik adının yer aldığı bulunan ilk yazıttır.

Bu kabileye mensup olanlar arasında en meşhuru Ümmu’l-Mü’minin, Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V)’in ezvâcı tâhirâtından Cuveyriye bin El-Haris’tir. Babası Ashâb-ı Kirâm’dan ve Beni Müstalik kabilesinin şeyhi/reisi El-Haris bin Ebi Dirâr bin Habîb bin Âiz bin Malik bin El-Mustalik bin Said bin Amr bin Rebî’a bin Harise bin Huza’a (R.A) ‘dır.

Beni Mustalik Gazâsı akabinde esarete düşüp Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V)’e takdim edilişi ile ilgili kıssası meşhurdur.

Resulullah (S.A.V)’ demiştirki:

“Yâ Resulallah! Ben kavminin/kabilesinin efendisi/reisi olan Haris bin Ebi Dirâr’ın kızıyım. Bana, Sana hafi olmayan bir bela isabet etti. Paylaşımda pay olarak Sâbit bin Kays bin Eş-Şemmâs’a veya onun bir amcazadesine düştüm. Kendim için esaretten kurtulmak için onunla fidyemi belirldim. Fidyemin tediyesine yardım talebiyle sana geldim.” Der. Resulullah (S.A.V):” Senin için bundan daha hayırlı bir şey var mıdır? “ diye sorar. O da, “ Hayırlı olan nedir Yâ Resulallah” der. Resulullah (S.A.V) da “ Fidyeni ödüyorum ve seni kendime tezvic edeyip” diye cevap verir. Cuveyriye de “ Evet Yâ Resulallah diye kabul eder. Resulullah da seni tezvic eyledim diyerek onu nikahlar. Hz. Resul-i Ekrem (S.A.V)’in Cuveyriye’yi tezvic eylediği haberi sahabe arasına yayılır. Sahabe de evlilikle oluşan bu akrabalık dolayısıyla Gazâda elde edilen esirlerin tümünü âzad edip serbest bırakırlar. Bu evlilik dolayısı ile Beni Mustalik’dan yüz hane halkı azad edilip serbest bırakılmış olur. Kadın olarak Kavmine bereket getiren Cuveyriy’den daha büyük üstün bir kadın bilinmemektedir.

Cuveyriye bin El-Haris (R.Anha) Muaviye bin Ebi Süfyan devrinde Hicri Elli yılında Mekke-Medine yolu üzerinde vefat eder. Vefatında 65 yaşındadır. Kaya yazıtını yazan Ebu Nu’man bin münzir bin Abdillah el-Huza’î El-mustaliki ile ilgili teracim ve rical kaynaklarında bir kayda rastlanılmamıştır.

68- 69

68-

اللهم اغفر

لمطرف بن

عبد الله الاسلمي

Allahım! Mutraf bin Abdillah El-Eslemî’yi mağfiret eyle/bağışla

69-

رحمت الله و

بركته على كثير بن

هاني امين

يبر [يا بر] يرحيم

Allah’ın Rahmeti ve Bereketi Kesîr bin Hânî’nin üzerine olsun. Amîn. Yâ Rahîm!

70-

انا عمير بن عياض اسل الله الجنة

Ben Umeyr bin İyâz, Allah’dan Cennet’i diliyorum

71-72-73

71-

أنا جهم الأسود

Ben Cehm El-Esved

Buhari’nin Tarih-i Kebirinde Cehm El-Esved adlı bir âvinin adı yer almaktadır. İbn Hibbân Es-Siqâtında Cehm bin El-Esved adlı tâbiinden bir râviyi zikretmekte Ebu Said El-Hudrî’den rivâyette bulunduğunu, kendisinden ise Ubeydullah biin El muğîre’nin rivâyette bulunduğunu kaydetmektedir.

İbn Ebi Hâim Er-Râzî ise El-Cerh Ve’t-Ta’dil adlı ünlü eserinde Cehm bin El-Esved’in Ebu Said El-Hudrî’den rivayette bulunup, kendisinden ise Ubeydullah bin El-Muğîre bin El-Mu’aykıb’ın rivayette bulunduğunu kaydetmektedir.

Buhari Tarihinde râviler meyanında Cehm El-Esved adını kaydetmekte başkaca bir bilgi yer almamaktadır. Anca, kaya yazıtındaki ismin Buhari’nin Tarihinde yer alan isim ile mutabık olduğu görülmektedir.

72-