Medine-i Münevvere civarında, Ünlü Muhaddis/Hadis Râvisi Tâbiînden Ebu Ma’an Muaviye bin Abdillah bin Bedr El-Cuhenî Er-Rab’î, oğlu Ma’an bin Muaviye ve torunu Ebu Habbe bin Ma’an’a ait erken İslâmi çok önemli kaya yazıtları ve tercümeleri
Medine-i Münevvere
civarında, Ünlü Muhaddis/Hadis Râvisi Tâbiînden Ebu Ma’an Muaviye bin Abdillah
bin Bedr El-Cuhenî Er-Rab’î, oğlu Ma’an bin Muaviye ve torunu Ebu Habbe bin Ma’an’a
ait erken İslâmi çok önemli kaya yazıtları ve tercümeleri
Bu çok çok değerli
keşiflerinden ve paylaşımlarından dolayı
dostumuz, Üstad Ebu Abdillah Muhammed El-Muğazzevî
نوادر الآثار والنقوش
@mohammed93athar 'a
teşekkürü borç biliriz
شكراً جزيلاً للسيد
الاستاذ الفاضل ابي عبدالله محمّد المغذّوي
@mohammed93athar
لأجل اكتشافاته و
تغريداته و مشاركاته و قراءته القيّمة الصحيحة للنقوش الاسلامية المبكّرة
https://x.com/mohammed93athar/status/1824571739206193164
https://x.com/mohammed93athar/status/1824571738505535676
https://x.com/mohammed93athar/status/1822161169798275484
Sel’a Dağında Ebu Ma’an
Muaviye bin Abdillah bin Bedr El-Cuhenî Er-Rab’î’ye ait kaya yazıtı
أنا ا
بو معن
معوية
ابن عبد ا
لله الجهني
ثمّ الربعي
Ben Ebu Ma’an Muaviye bin
Abdillah El-Cuhenî Er-Rab’î
Ebu Ma’an Muaviye bin
Abdillah bin Bedr El-Cuhenî Er-Rab’î’nin Medine Bâdiyesindeki evi civarındaki
yazıtı
اللهم اغفر
لمعوية بن عبد
الله بن بدر
اللهم اغفر
Allahım! Muaviye bin
Abdillah bin Bedr’i mağfiret eyle/bağışla
Oğlu Ma’an’a ait kaya
yazıt
الله ثقة
معن
ابن معوية
Allah Ma’an
bin Muaviye’nin güveni/dayanağıdır.
Torunu Ebu Habbe bin Ma’an’a
ait kaya yazıtları
الله ثقة ابو (ابي)
حبّة ابن
معن
Allah Ebu Habbe bin Ma’an’ın
güveni/dayanağıdır.
اللهم اغفر
لأبي حبّة بن
معن الجهني ذ
نبه العظيم
انّك علی كلّ
شيء قدير
رحم الله من
قال آمين ربّ
العلمين
Allahım! Ebu Habbe bin Ma’an
El-Cuhenî’nin büyük günahlarını mağfiret eyle/bağışla. Şüphesiz! Senin herşeye
gücün yeter/herşeye kâdirsin. (Buna) Âmîn diyene Allah Rahmet Eylesin.
Alemlerin Rabbi.
تعليق الأستاذ
المغذوي:
أنتم تشاهدون الآن
#الكتاب_الثاني
للمحدث المدني
#مفتي_المدينة
في
#القرن_الأول_الهجري
ومن لقي عامة
#صحابة_رسول_الله_ﷺ
التابعي الثقة
#معاوية_بن_عبدالله_بن_بدر الجهني ثم الربعي #أبو_معن
أخو
#بعجة_بن_عبدالله_بن_بدر_الجهني
الذي كان يقيم مرة
بالمدينة ومرة بالبادية
والمتوفى قبل القاسم
بن محمد رحمهم الله
يقع كتابه هذا بجوار
أطلال لمنازل قديمة
وبجوار مورد مياه ورده
العرب قبل الإسلام
روى رحمه الله عن
والده
حامل
#لواء_جهينة_يوم_الفتح
وأول من خط له النبي ﷺ
مسجداً بالمدينة
الصحابي الجليل
#عبدالله_بن_بدر_الجهني
رضي الله عنه وروى عنه
أيوب بن موسى
ومحمد بن عمرو بن
علقمة رحمهما الله
توفي رحمه الله
بالمدينة
وكانت له سن عالية .
ستشاهدون أيضاً كُتُبٌ
تجاور كتابه
بخط أكبر أبنائه معن
وحفيده أبو حبة
رحمهما الله وسأنشر
بحول الله تعالى
لاحقاً كتب أخرى لإبنه
معن رحمه الله
من أودية تجاور هذا
المورد التاريخي
من أحاديثه رحمه الله
ورضي عنه :
وَحَدَّثَنِي مَالِكٌ،
عَنْ #أَيُّوبَ_بْنِ_مُوسَى
عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ
عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بَدْرٍ الْجُهَنِيِّ
أَنَّ أَبَاهُ
أَخْبَرَهُ: أَنَّهُ نَزَلَ مَنْزِلَ قَوْمٍ
بِطَرِيقِ الشَّامِ
فَوَجَدَ صُرَّةً فِيهَا
ثَمَانُونَ دِينَارًا،
فَذَكَرَهَا لِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ
فَقَالَ لَهُ عُمَرُ:
«عَرِّفْهَا عَلَى أَبْوَابِ الْمَسَاجِدِ، وَاذْكُرْهَا لِكُلِّ مَنْ يَأْتِي
مِنَ الشَّأْمِ سَنَةً، فَإِذَا مَضَتِ السَّنَةُ فَشَأْنَكَ بِهَا» .
قال: أخبرنا محمد بن
عبد الله الأنصاري
قال: حدّثنا
#محمد_بن_عمرو
قال: حدثني معاوية بن
عبد الله بن بدر
قال: دخلت على أبي
هريرة
وابنةٌ له تَنْزُو على
ظهره
وهو يقول: يَا
بُنَيَّة، لا أحَلِّيك الذهب .
إني أخشى عليك اللهب .
فوائد من مواقع نقوشهم
وتراجم والده
وأخيه بعجة رضي الله
عنهم أجمعين :
كان أخوه الأكبر بعجة
رضي الله عنه
يسكن المدينة مرة
والبادية مرة
وكذلك والدهم الصحابي
الجليل
كان له دار في المدينة
وكان ينزل
أيضاً بالبادية
القبلية جبال جهينة
وكتب إبنه معاوية بن
عبدالله
وابنه معن وحفيده أبو
حبة
تقع في البادية
القبلية للمدينة
وحفيد بعجة بن عبدالله
الجهني
هو المحدث المدني
الثقة
أبو بعجة علي بن
عبدالله بن بعجة
بن عبدالله بن بدر
الجهني ثم الربعي
كان ينزل البادية
الشمالية
في منطقة البيضاء ٤٥
كيلا
عن #الحرم_النبوي
وكان هو وأخوه سعيد
وابنه بعجة
يسلكون طريقاً للقوافل
قديم
وعسير ولكنه مختصر
يتجه غرباً عبر جبال
البيضاء
في طريق منحدر ومتعرج
ثم يستوي بعد البئر
أسفل الجبل
متجهاً إلى بواط
والأجرد
ومازالت معالم هذا
الطريق
ظاهرة وتحفه النقوش
الثمودية
والرسومات والنقوش
الإسلامية .
نختم بترجمة من ابن
سعد رحمه الله
للصحابي الجليل والد
صاحب هذا الخط
رضي الله عنهم أجمعين
عبد الله بن بدر بن
زيد بن معاوية
بن حسان بن أسعد بن
وديعة بن مبذول
بن عدي بن غنم بن
الربعة بن رشدان
بن قيس بن جهينة.
وكان اسمه عبد العزى.
فلما أسلم غير اسمه
فسمي عبد الله.
وأبوه #بدر_بن_زيد
الذي ذكره
#العباس_بن_مرداس_في_شعره . وكان عبد الله بن بدر
مع
#كرز_بن_جابر_الفهري حين بعثه
رسول الله -صلى الله
عليه وسلم-
سرية إلى #العرنيين
الذين أغاروا
على لقاح رسول الله
-صلى الله عليه وسلم- بذي الجدر.
وهو أحد الأربعة الذين
حملوا ألوية جهينة التي عقدها لهم رسول الله -صلى الله عليه وسلم- يوم فتح مكة.
ونزل عبد الله بن بدر
المدينة وله بها دار. وكان ينزل أيضا البادية بالقبلية جبال جهينة. وقد روى عن أبي
بكر.
ومات عبد الله بن بدر
في
#خلافة_معاوية_بن_أبي_سفيان
الكتاب الأول :
✍ الــله ثقة مــعن ابن معــوية .
✍ الـــله ثقة ابو حـبة ابن معـــن .
ومن منطقة البيضاء :
✍ الـلهـمـ اغـفـر لابـــي حــبة بن مـعـن الجـهنـــي
ذ بـه الـعظــــيمـ
انـكـــــ عــلى كـــل شي قـديـر
رحــمـ الـله من قــال
امــين ربـــ العـلمــين .
آميــــن رب العلمين
عـلى هذه الواجهة
الصخرية
والمشرفة عـلى أطلال
منزل قديم
خط معن أكبر أبناء
المحدث التابعي المدني
الثقة
#معاوية_بن_عبدالله_بن_بدر_الجهني_ثم_الربعي رحمه الله
وبه يكنى وابنه
#أبو_حـبة_بن_معن_الجهني كتابين
في الثقة بالـله تبارك
وتعالى .
وقد زار لاحقاً ابنه
أبو حـبة أبناء عمومته في #منطقة_البيضاء
وترك على صفحات صخورها
كتابا بنسبه رحمه الله
ونلاحظ تطور خطه رحمه
الله بين كتابه هذا وكتابه في البيضاء
.
من هو
#معن_بن_معاوية_بن_عبدالله_بن_بدر_الجهني؟!
للأسف لم أقف له ولا
لولده أبو حـبة على ذكر في المصادر التاريخية
ويعد هو وابنه من
#فوائت_أعلام_الرجال على جبال المدينة
وقد خلد والده
#مفتي_المدينة رضي الله عنه ذكره في كتاب له
عـلى #جبل_سلع ذكر فيه
مالم تذكره لنا المصادر من أنه أكبر أبنائه
وبه يكنى وله رحمه
الله
ولإبنه ولوالده الذي
#لقي_عامة أصحاب #رسول_الله_صلى_الله_عليه_وسلم
ومات قديما في المدينة
نقوش مجتمعة ومتفرقة كتبت في منطقة واحدة
مما يدلل على
استقرارهم قديماً في هذه المنطقة مع كثير بن الصلت
وأبنائه رحمهم الله
ورضي عنهم أجمعين آميــــن رب العلمين
.
فائدة استفدتها من
نقوشهما رحمهما الله :
وهي تعديل قراءتي
السابقة لكنية المحدث المدني
التابعي
#معاوية_بن_عبدالله_بن_بدر_الجهني
من #أبو_مقن إلى
#أبو_معن رغم اختلاف رسم العين فيها
وذلك لوجود قرائن من
خطهما تؤيد هذا التعديل .
Burada, Tâbiînden ve
güvenilir hadis râvilerinden ve Hicri birinci asırda Medine Müftüsü olmuş olan Ebu
Ma’an Muaviye bin Bedr El-Cuhenî Er-Rib’î’ye ait yazıtları görmektesiniz.
Muaviye bin Abdillah bin Bedr El-Cuhenî, Tâbiinin büyüklerinden Ba’ce bin
Abdillah bin Bedr El-Cuhenî’nin kardeşi olup, Ashâb-ı Kirâm’ın çoğu/umumu ile
görüşmüştür. Hem Medine’de hem de Medine’nin bâdiyesinde mukim olmuştur. Kâsım
bin Muhammed’ten önce vefat etmiştir. Buradaki ikinci yazıtı, Badiyedeki İslâm
öncesi Arapların meskun olduğu su yolu ve eski evlerin harabeleri civarında yer
almaktadır.
Ebu Ma’an Muaviye bin
Abdillah, Mekke’nin Fethi gününde Cuheyne kabilesinin dört livasından birinin
sancağını taşıyan ve Resulullah (S.A.V)’ın Medine’de sınırlarını belirleyip bir
Mescid tahsis ettiği babası Ashâb-ı Kirâmdan Abdullah bin Bedr (R.A)’den hadis
rivâyet etmiştir. Kendisinden ise Eyyub bin Musa, Muhammed bin Amr bin Alkame gibi
râviler rivâyette bulunmuştur. Medine’de ileri bir yaşta vefat etmiştir.
Aynı şekilde, yazıtının
civarında oğullarının en büyüğü Ma’an ve torunu Ebu Habbe’nin yazıtlarını
müşahade ediyorsunuz. Allah yardımı ile tarihi yol güzergahında yer alan oğluna
ait diğer yazıtları da paylaşıp neşredeceğim.
Ebu Ma’an Muaviye bin Abdillah’ın
rivayet ettiği hadis-i şeriflerden ikisi şudur:
وَحَدَّثَنِي مَالِكٌ،
عَنْ أَيُّوبَ بْنِ مُوسَى
عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ
عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بَدْرٍ الْجُهَنِيِّ
أَنَّ أَبَاهُ
أَخْبَرَهُ: أَنَّهُ نَزَلَ مَنْزِلَ قَوْمٍ
بِطَرِيقِ الشَّامِ
فَوَجَدَ صُرَّةً فِيهَا
ثَمَانُونَ دِينَارًا،
فَذَكَرَهَا لِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ
فَقَالَ لَهُ عُمَرُ:
«عَرِّفْهَا عَلَى أَبْوَابِ الْمَسَاجِدِ، وَاذْكُرْهَا لِكُلِّ مَنْ يَأْتِي
مِنَ الشَّأْمِ سَنَةً، فَإِذَا مَضَتِ السَّنَةُ فَشَأْنَكَ بِهَا» .
Malik bana Eyyub bin Musa’dan
rivayet etti, O da Muaviye bin Abdillah bin Bedr El-Cuheniden rivayet etti.
Babasınin bildirdiğine göre O Şam yolunda bir kavmin/topluluğun menzilinde
konaklamış içinde seksen dinar olan bir kese bulmuş. Bundan (Medine’de) Hz. Ömer
bin El-Hattâb’a (R.A) söz etmiş. Hz. Ömer bin El-Hattâb (R.A) da, “ Bir sene
boyunca bunu mescitlerin kapılarında ilan et. Şam’dan gelen herkese söz et. Bir
sene geçtikten sonra ise duruma göre onunla işini gör” demiş.
قال: أخبرنا محمد بن
عبد الله الأنصاري
قال: حدّثنا محمد بن عمرو
قال: حدثني معاوية بن
عبد الله بن بدر
قال: دخلت على أبي
هريرة
وابنةٌ له تَنْزُو على
ظهره
وهو يقول: يَا
بُنَيَّة، لا أحَلِّيك الذهب .
إني أخشى عليك اللهب
Bize Muhammed bin Abdillah
El-Ensari haber verdi. O dedi: Bize Muhammed bin Amr rivayet etti. O dedi: Bana
Muaviye bin Abdillah bin Bedr söyledi. Dedi ki: Ebu Hureyre’nin yanına vardım. Onun
küçük kızı sırtında oynayıp sıçrıyordu. Ebu Hureyre küçük kızına şunu
söylüyordu: “Kızcağızım sana altın (zinet eşyasını) hoş görmüyorum. Zira
(ahirette) sana ateş olarak dönmesinden korkuyorum.”
Bu yazıtlarının mevkii,
babası ve kardeşi Ba’ce (R.A) ile ilgili bilgiler:
Büyük ağabeyi Ba’ce sahabi
olan babası gibi kâh Medine’de, kâh Medine’nin bâdiyasinde ikâmet ediyordu.
Babasının hem Medine’de bir evi hem de Bâdiyede Cuheyne dağının yamacında ikamet
ediyordu.
Oğlu Muaviye’nin ve Onun
oğlu Ma’an ve torunu Ebu Habbe’nin yazıtları Medine’nin mukabilindeki bâdiyede
yer almaktadır.
Ba’ce bin Abdillah
El-Cuhenî’nin torunu ve Medineli güvenilir hadis râvisi Ebu Ba’ce Ali bin
Abdillâh bin Ba’ce bin Abdillah bin Bedr El-Cuhenî Er-Rab’î ise kuzeydeki badiyelerden
Harem-i Nebevi’ye 45 Km. uzaklıktaki El-Beyzâ mıntıkasında ikâmet etmekteydi.
O, kardeşi said ve oğlu Ba’ce
El-Beyzâ dağ silsilesi boyunca Batıya yönelen inişli çıkışlı yollardan Vât ve
El-Ecred’e bakan dağın aşağısındaki kuyudan sonra düzlüğe ulaşan eski ve zorlu
kafile yolları üzerindeydi. Bu yollardaki nişanlar ve belirli noktalar halen de
açık bir şekilde görülmektedir. Semûdi yazıtlar, tasvirler, Resimler, Erken
İslâmi dönem yazıtları halen görülebilmektedir.
Yazıyı, İbn Sa’d’ın
tabakatında bu yazıtın sahibinin babası bu yüce sahabi Abdullah bin Bedr (R.A)
ile alakalı yer alan bilgilerle sonlandıralım:
İsmi, künyesi, nesebi
عبد الله بن بدر بن
زيد بن معاوية
بن حسان بن أسعد بن
وديعة بن مبذول
بن عدي بن غنم بن
الربعة بن رشدان
بن قيس بن جهينة
“Abdullah bin Bedr bin
Zeyd bin Muaviye bin Hassân bin Es’ad bin Vedî’a bin Mebzûl bin Adiy bin Ğanem
bin Er-Rab’a bin Reşdân bin Kays bin Cuheyne” şeklindedir.
Başlangıçta ismi Abduluzza
idi. Müsüman olduğunda ismi Abdullah olarak değiştirildi. Babası, El-Abbas bin
Mirdâs’ın şiirinde zikrettiği gibi Bedr bin Zeyd’tir.
Abdullah bin Bedr (R.A), Hz.
Resul-i Ekrem (S.A.V) Kurz bin Câbir El-Fihrî (R.A), Resulullah (S.A.V) ‘in
develerini Zu’l-Ceder’de yağmalayıp sürüp götüren El-Ureniyyîn üzerine Seriyye olarak
gönderdiğinde onunla beraber gönderilmiştir.
Abdullah bin Bedr (R.A)
Mekke-i Mükerreme’nin Fethi gününde Cuheyne kabilesinin livalarını/sancaklarını
taşıyan dört kişiden biridir. Abdullah bin Bedr (R.A)’in Medine-i Münevvere’de
bir evi olup bura da ikâmet etmiş, bazen de Cuheyne Dağının yamacındaki
menzilinde ikâmet etmiştir.
Abdullah bin Bedr (R.A) aynı
zamanda Hz. Ebubekir (R.A)’den de rivayette bulunmuş, Muaviye bin Ebi Süfyan
devrinde vefat etmiştir. (R.A)
Ashâb-ı Kirâmdan Ebu Ba’ce
Abdullah bin Bedr El-Cuhenî (R.A) ile ilgili ayrıca bakınız:
Ashâb-ı Kirâm’dan Kurz bin
Câbir El-Fihrî (R.A) ile ilgili bakınız:
http://hadithtransmitters.hawramani.com/%d9%83%d8%b1%d8%b2-%d8%a8%d9%86-%d8%ac%d8%a7%d8%a8%d8%b1/
Yorumlar
Yorum Gönder