Siirt-Baykan’ın Girdika/Çevrimtepe köyünde, Girdikân/Girdiki Kürt Mirlerinden Mir Halil bin Melik Ahmed’in İnşâ Ettirdiği Mescide Ait 977/1569-1570 Tarihli Arapça Mescid İnşâ Kitâbesi ve Şeyh Ali bin Şeyh Şerefuddin Türbesi Kitâbesi. Kitâbe Okuma ve tercümeleri. Kitâbe Okuma ve Tercüme: Müfid Yüksel
Siirt-Baykan’ın
Girdikan/Çevrimtepe köyünde, Girdikân/Girdiki Kürt Mirlerinden/Beylerinden Mir Halil bin
Melik Ahmed’in İnşâ Ettirdiği Mescide Ait 977/1569-1570 Tarihli Arapça Mescid
İnşâ Kitâbesi, Şeyh Ali bin Şeyh Şerefuddin Türbesi Kitâbesi ve tercümeleri. Kitâbe Okuma ve Tercüme: Müfid Yüksel
Cami ve Kitâbenin fotoğrafları için dostumuz Fatih Sevgili, Abdulkadir Pozat ve Nasrullah Geylani'ye teşekkürü borç biliriz.
عمّر هذا المسجد لوجه
اله تعالی خليل ابن مرحوم ملك احمد
ان المساجد لله فلا
تدعوا مع الله احدا في سنة سبع و سبعين و تسعمائة
Tercüme
Bu Mescidi Yüce Allah’ın
Rızası (nı kazanmak) için Halil bin Merhum Melik Ahmed yaptırmıştır.
وَاَنَّ الْمَسَاجِدَ
لِلّٰهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللّٰهِ اَحَدًاۙ (سورة الجنّ : ١٨)
Şübhesiz ki mescidler
Allah içindir; o hâlde (oralarda) Allah ile berâber hiç kimseye ibâdet etmeyin!
(Cin Suresi: 18)
Dokuz yüz yetmiş yedi
senesinde (inşâ edildi)
Notlar:
Girdikî/girdikân Beyleri, Şerfefnâmeye göre Zırkî Beylerinin bir kolu/şubesi olup, Bu Beyliğin diğer bir şubesi olan Derzîni Şubesinin amcazâdeleriymiş.
Şerefnâmeye göre Zırkî
Beyliğinin Derzîni, Girdikan, Atâk ve Tercil şubeleri bulunmaktaydı.
Gerdikan Beyliği 16. Yüzyılda, Girdiki Beyi Nasır ile Derzini Beyi Şahkulu arasında her iki beylik hududu arasında kalan Minar karyesinin idaresi ile ilgili husule gelen ihtilaf ve husumet ile meşhur olmuştur. Şahkulu İstanbul’a gidip Sultan nezdinde Minar kalesini kendine ferman ettirir. Bunun üzerine yola çıkan Girdiki Beyi Nasır da İstanbul’a yola çıkmak için yola çıkar. Şahkulu dönüş yolunda Bolu’da iken onu yakalar ve Şahkulu Bey’i Bolu’da katleder. Bunun üzerine Nâsır Beğ ve adamları Bolu’da yakalanıp idam edilir. Şahkulu Bey’in Derzini Beyliği kardeşi Yakup Beğ’e tevcih edilir. Girdikî/Girdikân Beyliği ise bu camiyi yaptıran Mir Halil bin Melik Ahmed’e tevcih edilir. Ancak belli bir süre sonra idam edilen Nâsır Bey’in Mehmed adlı oğlu babasının eski Beyliğini Mir Halil’den istirdad eder. Mir Mehmed ise Şerefnâme müellifi Şerefhan ile çağdaştır. Camiin/Mescidin kitâbesi Mir Halil'in Girdikân'daki Beylik dönemi tarihini aydınlatmaktadır. Mir Halil'in 977/1569-70 Tarihinde Girdikân Beyi olduğu açıklık kazanmaktadır.
Şerefnâme'nin telif edildiği tarih 1005/1597, Şerefhan'ın vefat tarihi ise 1012/1604
Şerefnâme'nin Oxford-Bodleian Library 'de (Oxford-Bodleian Library, Ms. Elliott 332) yer alan müellif hattı olan yazma nüshasında Zırki, Derzini ve Girdikân Beyleri ile ilgili ve Mir Halil'den söz eden bölümler.
1334/1918 Tarihinde İstanbul'da yayınlanan "Kürtler" adlı Türkçe eserde Zırki, Derzini ve Girdikân Beyleri ile ilgili ve Mir Halil'den söz eden bölümler.
Şeyh Ali bin Şeyh Şerefudd'in'in mezar şahidesinde şu kitâbe bulunmaktadır
هذا قبر المغفور الی
رحمة الله تعالی
الشيخ علي ابن المرحوم
المغفور
الشيخ شرف الدين رحمة
الله تعالی عليهما
Bu, Allahu Taâla'nın Rahmetine Muhtac Şeyh Ali bin Merhum-Mağfur Şeyh Şerefuddîn'in kabridir. Yüce Allah'ın Rahmeti her ikisinin üzerine olsun.
Girdikan bildiğimiz kurdikan değil mi? Şerefname her iksii aynı aşiret olarak geçiyor.
YanıtlaSilİkiside aynı
SilBende aynı diye biliyorum
YanıtlaSilŞeyh Ali Garisi, türbesi Hasankeyf’te bulunan Şeyh Şerafettin’in oğludur kökenleri Basra’dan gelmektedir. Torunları günümüzde Gökçebağ(Ciwanikan) köyündeki Şahin ailesidir.
YanıtlaSilTeşekkürler
SilBotan Miri, Şeyh Ali Garisi'ye Eruh Oymakılıç (Baraşa) köyünü vermiştir Şeyh Ali'nin kızı Sariye Hatunun türbesi bile hala o köydedir. Şeyh Ali Garisi, Çevrimtepe (Girdikan) köyüne ilmiyle adını duyuran Seyit Hafızla tanışmak için gider daha yoldayken Seyit Hafızın kerametlerini görürler ve vardıklarında ilmini görür ve yanında yani Girdikan Tekkesinde Müderris olur . Torunları Gökçebağ (Cuwanika) ve Hasankeyftedir.
YanıtlaSilBu yapıyı yapan zatın torunları bugün doğu ve güneydoğu da dağınık bir şekilde yaşamaktadırlar kürdikan aşireti
YanıtlaSil