Akdeniz/Malta-Gozo Adasında, Gozo Arkeoloji Müzesi’nde, Meymune bint Hassan bin Ali (İbn Es-Susî olarak tanınan) El-Huzeli’ye âit 16 Şa’ban 569/21 Mart 1174 Perşembe Tarihli Mezar Şahidesi Kitâbesi ve Türkçe-İngilizce Tercümesi
Akdeniz/Malta-Gozo Adasında, Gozo Arkeoloji Müzesi’nde,
Meymune bint Hassan bin Ali (İbn Es-Susî olarak tanınan) El-Huzelî’ye âit 16 Şa’ban 569/21 Mart 1174 Perşembe Tarihli Arapça Mezar Şahidesi
Kitâbesi ve Türkçe-İngilizce Tercümesi
An Islamic funerary inscription on the
tombstone of Maymunah bint Hassan bin Ali Al-Huzalî known as Ibn As-susi dated
16th Sha’ban 569/21 March 1174 Thursday discovered in Xewkija-Gozo. In the Museum of Archaeology
of Gozo Island-Malta. Reading and Turkish-English translation
نقش اسلامي علی شاهد قبر لميمونة بنت حسّان بن علی الهُذَلي عُرِف بإبن السوسي
المؤرّخ بتاريخ يوم الخميس السادس عشر من شهر شعبان من سنة تسع و ستين و
خمسمائة عثر عليه بجزيرة غودش\جوزو في المتحف الآثاري بجزيرة غودش\جوزو - مالطا
انظر بعينيك هل في الأرض من باقي او دافع الموت او للموت ر
اقي الموت اخرجني قصرا فيا اسفي لم تنجني منه ابوابي و اغلا
قي و صرت رهنا بما قدمت من عمل محضا علي و ما خلفه باقي
يا من رآ القبر انّي
قد بُليت به و
الترب غبر
اجفاني و
اماقي في
مضجعي
و مقامي في البَلا
غبر و في
نشوري
اذا ما جئت
خلّاقي
أخي فحد
ودي
بسم الله الر
من الرحيم و صلی الله
علی النبيّ محمّد و علی
آله و سلّم تسليما لله
العزّة و البقاء وعلی خلقه كتب الفناء
لكم في رسول الله أسوة حسنة هذا قبر
ميمونة بنت حسّان بن علي الهذلي عُرف ابن السوسي
توفّيت رحمة الله عليها يوم الخميس السادس
عشر من شهر شعبان الكائن من سنة تسع و ستين و خمسمائة
و هي تشهد الا اله الا الله وحده لا شريك له
Türkçe Tercümesi
Gözlerinle
(çevrene/etrafına) bak! Yeryüzünde bâkî/ebedi-ölümsüz olan/kalan var mı? Ölümü/mevti
savuşturup bir güç veya uzaklaştıracak kuvvetli bir efsun var mı? Ölüm beni
öyle bir kasırdan çıkarıp mahrum etti ki, yazık ki, kapılarımın ve sürgülerimin
beni ondan kurtaramayacağı şekilde sadece önüme gelen geçmiş amellerimin beni
rehin hale getirmesi dışında kalan bir şey yok.
Ey kabri gören, onunla
öyle bir imtihana mübtela kılındım ki, yattığım yerde (merkadimde) toprak, göz
kapaklarımı ve gözyaşı kanallarımı toza toprağa buladı (toz-toprak kapladı)
Ve makamım bela/musibet ve
göz yaşları içinde toza toprağa karışmış. Tekrar diriltilip hasredilip beni
halk edenin/yaradanın huzuruna gediğimde ise, ey kardeş İşte benim (amellerime)
karşılık olan. (halimden ibret al, aklını başına alıp tevbe et.)
Rahman ve Rahîm Olan Allah’ın
Adıyla
Ve Allah, Muhhammed Nebiyi/Peygamberi ve âlini
Rahmet ve Bereketine büründürüp, tam bir esenlik içinde kılsın.
İzzet ve Bekâ Allah’a
mahsustur. Yarattıkları içinse, (Bu âlemde, Dünyada) faniliği/geçiciliği
yazmıştır. Ve
لَكُمْ
فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ
“… Allah’ın Resulünde
sizin için güzel bir örnek vardır.” (Ahzâb Suresi, 21)
Bu, Meymûne bint Hassân
bin Ali El-Huzelî (İbn Es-Sûsi olarak bilinir/tanınır)’nin kabridir. Allah’ın
Rahmeti O’nun üzerine olsun, beş yüz altmış dokuz senesinin hâlihazır Şa’bân
ayının on altısında Perşembe günü vefat etti.
Ve O (kadın), Yegâne/Eşsiz
ve Şeriki olmayan, Allah’dan başka/gayri İlah olmadığına şehadet eder/getirir.
English Translation
Look at around you with
your eyes. Is tehere anything everlasting/unperishable on the earth. Anything
that repels/takes away or casts a spell on death? Death took out me from a
palace, alas! Neither my doors nor my bolts could save me. All I did and all my
acts in my lifetime remains and will be reckoned.
O! Who sees the grave! I’m
already consumed /suffered from misfortune inside it. And dust soiled and
covered on my eyes and on my canthuses in my abode. And What is to happen at my
resurrection when I shall appear before my Creator? Oh! my brother, That is recompense
(of my actions) (take warn, be wise and regret/repent.)
بسم الله الرحمن الرحيم
In the Name of Allah/God,
the Most Beneficent, the Most Merciful.
And, May Allah/God
Commend, Salute and bless the Prophet Muhammad and upon his family/hosehold and
peace be upon him. Glory/might and eternity/immortality belong to Allah/God. And
He (God) has decreed/prescribed for his creatures (mankind), extiction and
perishability. And
لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ
أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ
…. in the Messenger of Allah (Muhammad ) you have a good
example to follow (Surah Al-Ahzab, 21)
This is the grave/tomb of
Maymunah bint Hassân bin Ali Al-Huzalî known as Ibn As-Susî. She; Allah/God’s mercy/blessing will be upon her,
died/passed away on Thursday, Sixteenth
day of the existing month of Sha'ban in the year five hundered sixty nine (569).
And, she bears witness that there is no god but Allah, who He is alone and He
has no partner
Notes:
“The Maymūnah Stone
(Maltese: il-Ġebla ta' Majmuna or il-Ħaġra ta' Majmuna, Arabic: شاهد
قبر ميمونة is a
12th-century marble tombstone (of Roman origins) which is believed to have been
discovered in Xewkija, Gozo, Malta. According to judge and historian Giovanni
Bonello, the Majmuna Stone is a "spectacular visual relic of the Islamic
presence in Malta." It is now exhibited in the Gozo Museum of Archaeology
at the Cittadella of Victoria, Gozo”
Bu Mezar kitabesine
ilişkin okumaları içeren önceki bir kısım yayınlarda, bir hayli kitabe okuma ve
tercüme hatalarına rastlanılmıştır.
During our research we found some mistakes in the perivious readings and publications for this inscription:
https://www.jstor.org/stable/pdf/25207545.pdf?acceptTC=true
Bu Arapça mermer kitâbe, Akdeniz
adaları ve Malta’daki İslam Tarihi açısından son derece önemli bir belge
niteliğindedir.
Sûs سوس adı ile İslam coğrafyasında iki mıntıka
bulunmaktadır. İlki, Batı İran’da Huzistan Ahvâz bölgesinde, Şuster’in 60 Km.
kuzeybatısında kadim bir şehir. Erdeşir Behmen tarandan kurulduğu ve Eski İran
hükümdarlarının /Kisraların kışlık saraylarının bulunduğu ve Beni İsral Peygamberlerinde
Danyal Aleyhisselâm’ın kabrinin de burada olduğu rivayet edilmektedir. İslam
tarihinde de mâmur olan bu şehir günümüzde harabe halindedir. Bu şehirden bir
çok muhaddis, Lügat alimleri vs. İslam âlimi çıkmıştır.
Diğer Sûs ise Kuzey Afrika
Mağrip’te, Fas’ta Marakeş’in Güney Batı bölgesini oluşturmaktadır. Es-Sûsu’l-Aksa السوس الأقصی diye
adlandırılmaktadır. Deren Dağının güneyini ve Der’e ırmağı havzasının kuzeybatı
kısmını kapsamakta olup, Atlas Okyanusuna kadar uzanmaktadır. Sûs bölgesinin eski
merkezi Sûs vâdisindeki Târûdânet تارودانت şehri olup, bazı ve şehir ve kasabaları daha vardı. Günümüzde bölgenin
merkezi Agâdir آگادير şehridir. Ahâlisinin çoğunluğu Emâziğ أمازيغ Berberi’dir.
Mağrip/Fas'ta Sûs mıntıkası.
( Yâkut El-Hamevî, Mu’cemu’l-Buldân,
Cilt 3. Shf. 280-281. Dâru Sâdır, Beyrut. 1977; Şemseddin Sâmi, Kâmusu’l-A’lâm,
Cilt 4. Shf. 2685)
Yorumlar
Yorum Gönder