Türkiye’de Kaybolan Önemli Tarihi Eserlerden : Tekirdağ’da, Erdel/Transylvania Kralı/Prensi II. Ferenc Rákóczi Çeşmesi - One Of The Lost Historical Monuments Of Turkey: The Fountain Of Francis II Rákóczi The Prince Of Transylvania/Erdel In Tekirdağ

Türkiye’de Kaybolan Önemli Tarihi Eserlerden : Tekirdağ’da,  Erdel/Transylvania Kralı/Prensi  II. Ferenc Rákóczi   Çeşmesi -  One of the Lost Historical Monuments of Turkey: The Fountain of Francis II Rákóczi the Prince of Transylvania/Erdel in Tekirdağ

Çeşmenin Türkçe Kitâbesi. The Turkish/Ottoman Inscription of the Fountain
(Alttaki İkinci Kitâbeye Göre Çeşme 1802 Yılında II. Ferenc Rakoczi hatırasına yaptırılmıştır)

جنتمكان سلطان

أحمد ثالث و سلطان

محمود خان حضراتنڭ متفق و مسافری

أردل قرال راقوسي فرنس ثانی خيراتی

اقدام  سنه ١١٢٦

وفات  سنه ١١٥١

Cennetmekân Sultan

Ahmed-i Sâlis ve Sultan

Mahmud Han Hazerâtının müttefik ve misâfiri

Erdel Kral(ı) Ferenc Rákóczi -i Sânî hayrâtı

İkdâm (ı) Sene 1126

Vefat(ı)  Sene 1151

II. Ferenc Rákóczi:

 (Borsi, 27 Mart 1676 – 1151/1738-9 Veya 8 Nisan 1735, Tekirdağ) Macar istiklal hareketinin lideridir.  1704-1711 yılları arasında Erdel/Transylvania  Kralı/Prensi olarak görev yapmıştır.

Ferenc Rákóczi, Erdel'in asilzade  Macar ailelerinden birine mensuptu, babası I. Ferenc Rákóczi 1652-1659 arasında Erdel Kralı olarak bulunmuştur.

Rákóczi, 1700 yılında Habsburg Hanedanı'na karşı yapılacak muhtemel bir Macar istiklâl savaşı için Fransa'nın desteğini aldı. Bununla birlikte, Avusturya istihbarat ağının bu konudan haberdar olması neticesinde yakalanıp hapsedildi. idam cezasına çarptırılacağı kesinleşince hapisten kaçtı ve Polonya'ya iltica etti. 1703 yılında Avusturya ordusunun büyük bir kısmının İspanya Veraset Savaşları nedeniyle Macaristan'dan çekilmesi sonucunda bir Macar istiklal savaşı ihtimali belirdi. Ferenc Rákóczi Polonya ve Fransa desteğiyle Macaristan'a avdet etti. 

 1703 yılında başlayan istiklal savaşını takiben Rákóczi II. Ferenc Rákóczi' adıyla Erdel kralı/prensi ünvanını aldı. 1705'te ise Széchény şehrinde toplanan asiller meclisi tarafından Macaristan kralı/prensi ilan edildi. 1708 Trenčín Savaşı'nda Macar bağımsızlıkçıların Avusturya kuvvetleri karşısında mağlubiyeti, bağımsızlık yanlılarının imparatorla bir sulha varma çabasına girmesine neden oldu. Bu çerçevede 1711 yılında sulh müzakereleri  başladı, ancak Rákóczi can emniyeti için Macaristan'ı terk ederek Polonya'ya hareket etti. Rákóczi'nin yokluğunda isyancılar ve Avusturya temsilcileri arasında Szatmár barışı imzalandı (1711) ve Rákóczi önderliğinde başlatılan istiklal savaşı sona erdi. Bu yıldan itibaren Rákóczi'nin sürgün yılları başladı.

1711-1717 yılları arasında sırasıyla Polonya, İngiltere ve Fransa'da yaşadı. 1126/1715'te ise Osmanlı Devleti'nin davetini kabul ederek Osmanlı topraklarına yerleşti. 1718'de Osmanlı Devleti ve Avusturya arasında imzalanan Pasarofça Antlaşması'yla Osmanlı İmparatorluğu'na iltica eden Macar mültecilerinin güvenliği güvence altına alındı. Rákóczi taraftarları  ile birlikte Tekirdağ'a yerleştirildi. Yukarıda yayınladığımız çeşme kitabesine göre 1151/1738-39 yılında, Batılı kaynaklara göreyse, 8 Nisan 1735’te Tekirdağ'da öldü. Naaşı İstanbul'daki Saint Benoit Fransız lisesi şapeline yerleştirildi. Macar hükümetinin talebiyle naaşı 1906 yılında Macaristan'a nakledildi ve Kassa (günümüzde Slovakya sınırları içindeki Košice) şehrindeki katedrale yerleştirildi. II. Rákóczi’nin naaşının Macaristan’a nakliyle ilgili Osmanlı Arşivinde (BOA) şu belgelere rastlanmaktadır: 

            HR.SYS.           217      11                    Macar milli kahramanlarından François Rakoczy II kemiklerinin Macaristan'a nakledilmesi hususunda Osmanlı Fiyume şehbenderinin tavsiyelerde bulunması.      M-20-09-1904

                                    HR.SYS.           217      13                    Macar milli kahramanlarından François Rakoczy II kemislerinin Macaristan'a nakl edilmesi faaliyetleri.       M-20-10-1906

                                    Y..A...HUS.      473      32                    Macaristan kahramanlarından İkinci Fransuva Rakoczy'nin kemiklerinin Macaristan'a nakli.       H-05-03-1322

Tekirdağ'da oturduğu ev  onun adına müze olmuştur. Tekirdağ sahilinde günümüzde hala bakımlı bir şekilde durmaktadır.  

Ayrıca, Tekirdağ'da yukarıda fotoğraf ve kitabesini yayınladığımız onun adına/hatırasına yapılmış bir çeşme bulunmaktaydı. Üzerindeki kitâbeye göre 1802 yılında II. Ferenc Rakoczi hatırasına yaptırılmış olan Çeşme, Tekirdağ Belediyesi ve Trakya Üniversitesinin bize bildirdiğine göre,  40’lı yıllarda ortadan kalkmıştır.

Erdel/Transylvania Kralı/Prensi  II. Ferenc Rákóczi için ayrıca bakınız:

Ahmed Refik, Memâlik-i Osmaniye’de Kral Rakoçi Ve Tevâbii (1109-1154)

Macar Kahramanı Rakoçi Frenç (Ferenc Rákóczi) Ve oğlu Rakoçi Jozef (Joseph) ve tevâbiinin Memâlik-i Osmaniye’ye ilticâ ettikleri sırada cereyan eden Hâdisâta dâir bir medhali ve Divân-ı Hümâunun Gayr-i matbû vesikalarını havîdir. Târih-i Osmani Encümeni Külliyatı, Adet:2, İstanbul, Hilâl Matbaası, 1333

Erdel/Transylvania Kralı/Prensi  II. Ferenc Rákóczi için ayrıca bakınız:

https://www.britannica.com/biography/Ferenc-Rakoczi-II